Ziemia z wykopów to odpad?
Pytanie: Czy ziemia z wykopów, którą sprawdzono (badania laboratoryjne na skład, brak zawartości np. węglowodorów, polskie normy dla materiałów budowlanych), może być dalej odsprzedawana nie jako odpad, tylko jako materiał budowlany (przebadany pod kątem zgodności z PN dla materiałów budowlanych)?
Wg mnie ta część ziemi, która nie jest wykorzystana przez inwestora w trakcie danej inwestycji, jest odpadem ze wszystkimi tego skutkami, tj. koniecznością uzyskiwania zezwoleń na przetwarzanie poza instalacjami i urządzeniami (dot. firm, osoby fizyczne – wiadomo – jest na to odrębne rozporządzenie).
Fakt, że owa ziemia spełnia kryteria norm po badaniach nie zmienia jej statusu formalnego, tj. mimo, że fizycznie nadaje się ona do zastosowań budowlanych, to formalnie pozostaje odpadem. Sam fakt oczyszczenia ziemi z kamieni i zanieczyszczeń pochodzenia współczesnego (kawałki złomu, gruzu) oraz fakt, że została ona przebadana, nie jest wystarczającą przesłanką, by tę substancję przestać traktować jako odpad, a zacząć uważać za materiał budowlany (który w konsekwencji takiego stanowiska miałby trafić do obrotu jak każdy inny materiał budowlany)?
Czy takie stanowisko nie jest nazbyt rygorystyczne? [A.O.]
Odpowiedź: Faktycznie, nie jest traktowana jako odpad ziemia z wykopów wykorzystana w miejscu tej samej inwestycji, bo to od 23.01.2013 r. wynika wprost z art. 2 pkt 3 UO2:
Art. 2. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
3) niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty
Tak jest z pewnością, gdy taka ziemia nie opuszcza terenu inwestycji.
Nie jest to jednak oczywiste i różnie jest interpretowane w orzecznictwie w przypadku wywiezienia jej na jakiś czas w inne miejsce, a następnie przywiezienie z powrotem i wykorzystanie jej do celów budowlanych na tym samym terenie, na którym ziemia została wydobyta.
Natomiast ziemia jako odpad może być zbierana, a także wykorzystywana poza instalacjami i urządzeniami zgodnie z rozporządzeniem [3], ale wymagane jest na to zezwolenie.
Może też być jako odpad przekazywana podmiotom niebędącym przedsiębiorcami na ich własne potrzeby, które nie muszą mieć zezwolenia na przetwarzanie, ale muszą prowadzić odzysk zgodnie z rozporządzeniem [4].
Dla ziemi będącej odpadem trzeba prowadzić ewidencję poprzez BDO.
Do końca 2020 r. można ją prowadzić w formie papierowej wg wzorów z załączników 5a-5c do UO2, ale i tak trzeba ją przenieść do BDO do końca stycznia 2021 r.
Ewidencji nie musi prowadzić wytwórca odpadów wymienionych w rozporządzeniu [5], gdy rocznie nie wytwarza ich więcej niż określono w tym rozporządzeniu.
Ponadto art. 66 ust. 4 UO2 podaje przypadki, gdy ewidencja nie jest wymagana.
Natomiast art. 71 UO2 ogranicza ewidencję tylko do karty przekazania odpadów (KPO), a art. 69 ust. 4 UO2 zwalnia z KPO w niektórych przypadkach.
Jeżeli ziemia będąca odpadem zostanie poddana odzyskowi polegającemu np. na przesianiu (R12), to nadal będzie odpadem. Moim zdaniem utraci jednak status odpadu, gdy następnie wykonane badania wykażą jej przydatność jako materiału budowlanego, co potwierdzi krajowa ocena techniczna. W takim momencie skończy się „żywot” ziemi jako odpadu, a więc dalej nie jest wymagana ewidencja, zezwolenie na dalsze zbieranie lub przetwarzanie, wpis do rejestru BDO przez dalszych transportujących. Przy czym muszą być spełnione wszystkie warunki utraty statusu odpadów określone w art. 14 UO2:
Art. 14. 1. Określone rodzaje odpadów przestają być odpadami, jeżeli na skutek poddania ich odzyskowi, w tym recyklingowi, spełniają:
1) łącznie następujące warunki:
a) przedmiot lub substancja są powszechnie stosowane do konkretnych celów,
b) istnieje rynek takich przedmiotów lub substancji lub popyt na nie,
c) dany przedmiot lub substancja spełniają wymagania techniczne dla zastosowania do konkretnych celów oraz wymagania określone w przepisach i w normach mających zastosowanie do produktu,
d) zastosowanie przedmiotu lub substancji nie prowadzi do negatywnych skutków dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska;
2) wymagania określone przez przepisy Unii Europejskiej.2. Przedmiot lub substancja, które przestały spełniać warunki, o których mowa w ust. 1, są odpadami.
Jeżeli ziemia ma być uznana nie za odpad lecz za wyrób budowlany, to wymagana jest krajowa ocena techniczna (przed 2016 r. – aprobata techniczna wyrobu budowlanego) – wg art. 2 pkt 15 ustawy [6]
należy przez to rozumieć udokumentowaną, pozytywną ocenę właściwości użytkowych tych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, które zgodnie z zamierzonym zastosowaniem mają wpływ na spełnienie podstawowych wymagań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, przez obiekty budowlane, w których wyrób będzie zastosowany
PODSTAWA PRAWNA
[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (UO2)
[2] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. poz. 10)
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 maja 2015 r. w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. poz. 796)
[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. z 2016 r. poz. 93)
[5] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz. U. poz. 2531)
[6] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych
[7] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane
[8] Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku
[9] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG
TEMATY POWIĄZANE
Utrata statusu odpadów
Wykorzystanie odpadów ziemi do rekultywacji
Wykorzystanie odpadów ziemi i gleby
Rejestr w BDO nie jest wymagany dla odpadów niewymagających ewidencji
Magazynowanie odpadów zwolnione z operatu ppoż., monitoringu, zabezpieczenia roszczeń
Transportujący wytworzone przez siebie odpady
Monitoring wizyjny odpadów
Temat dnia | 5 komentarzy »
Tagi: BDO, krajowa ocena techniczna, magazynowanie odpadów, odpady, transport odpadów, zabezpieczenie roszczeń, zezwolenie na przetwarzanie odpadów, zezwolenie na zbieranie odpadów, ziemia, ziemia z wykopów
A czy Pani zadaniem jest możliwa utrata statusu po spełnianiu wspomnianych przez Panią wymogów krajowej oceny technicznej odpadu bez przetwarzania w instalacji czyli tylko na zasadzie odzysku poza instalacjami, co dopuszcza stosowane zezwolenie?
@Agnieszka – jeśli odzysk, to znaczy, że był to odpad. I druga sprawa; jaki rodzaj odzysku poza instalacjami materiału takiego jak ziemia z wykopów powoduje, że przestaje ona być odpadem?
Planowany proces odzysku będzie wyglądał następująco:
Wstępna selekcja (podział ze względu na strukturę).
Oddzielenie ewentualnych zanieczyszczeń mineralnych w postaci np. kamieni, dokonywane specjalistyczna końcówka montowana na koparce.
Dodawanie zgodnie z zaleceniami, odpowiednie składniki: piasek, wapno, obornik itp.
Przed przystąpieniem do procesu odzysku ziemia byłaby analizowana pod kątem spełniania wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1.09.2016 r. w sprawie standardów jakości powierzchni zmieni (Dz.U. 2016 poz. 1395)
w zakresie zawartości metali ciężkich i węglowodorów.
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązywać będzie rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz. U. poz. 1742) dotyczące (z wyjątkami):
– wytwórców odpadów
– zbierających odpady
– przetwarzających odpady
Wyobraża sobie ktoś uzyskanie KOT dla 1000 m3 ziemi z wykopu poddanej „odzyskowi” ? Koszt takiej oceny to kilkanaście tysięcy złotych plus dużo czasu.
Ciekawe, że osoba prywatna może przyjąć taki odpad na swoją działkę a firmy budowlane muszą się z tym „bujać” i kombinować papiery od prywatnych osób chociaż często wożą to z jednej budowy na drugą. Debilizm ustawodawcy i speców od odpadów…