Zmiana okresu magazynowania odpadów od 23.09.2021 r.

Kolejną zmianę przepisów dotyczących magazynowania odpadów wprowadza ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz. U. poz. 1648).

Od 23.09.2021 r. art. 25 ust. 4 UO2 otrzymuje brzmienie:

4. Odpady, z wyjątkiem odpadów przeznaczonych do składowania, mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez:

~~1) 1 rok – w przypadku magazynowania odpadów niebezpiecznych, odpadów palnych, niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych;~~

2) 3 lata ~~– w przypadku magazynowania pozostałych odpadów~~.

Natomiast niezmieniony jest art. 25 ust. 5 UO2 i brzmi:

5. Odpady przeznaczone do składowania mogą być magazynowane wyłącznie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów, nie dłużej jednak niż przez rok.

Tak więc dla odpadów przeznaczonych na składowisko utrzymano dopuszczalny czas magazynowania do 1 roku i jest niezmieniony od 1.01.1998 r.

Dla innych odpadów obecnie zostały przywrócone ogólne zasady dotyczące dopuszczalnego czasu magazynowania odpadów do 3 lat, jakie obowiązywały od 1.10.2001 r. do 4.09.2018 r.

Dla przypomnienia, okres ten w następnych latach wynosił do 1 roku albo 3 lat, odpowiednio:

od 5.09.2018 r. do 5.09.2019 r. – wg art. 25 ust. 4 i 4b UO2:

4. Odpady~~, z wyjątkiem przeznaczonych do składowania,~~ mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez ~~3 lata~~ 1 rok.

+ ust. 4b. Niezanieczyszczona gleba lub ziemia, wydobyte w trakcie robót budowlanych, stanowiące odpady przeznaczone do wykorzystania do celów budowlanych w związku z budową obiektów liniowych w rozumieniu art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (…), mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez 3 lata. Przez niezanieczyszczoną glebę lub ziemię rozumie się glebę lub ziemię, niezawierające substancji powodujących ryzyko w ilościach przekraczających dopuszczalne zawartości tych substancji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 101a ust. 5 POŚ

od 6.09.2019 r. do 22.09.2021 r. – wg art. 25 ust. 4 UO2 (ww. ust. 4b jest uchylony):

4. Odpady mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez:

1) 1 rok – w przypadku magazynowania odpadów niebezpiecznych, odpadów palnych, niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych;

2) 3 lata – w przypadku magazynowania pozostałych odpadów.

Ustawa o odpadach [UO2], jako ustawa “matka” dla grupy ustaw szczegółowych w zakresie postępowania z niektórymi odpadami, podaje definicję (art. 3 ust. 1 pkt 5 UO2):

5) magazynowanie odpadów – to czasowe przechowywanie odpadów obejmujące:
a) wstępne magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę,
b) tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie odpadów,
c) magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów

Trzeba mieć na uwadze też inne ogólne zasady dotyczące magazynowania odpadów określone w art. 25 UO2, m.in. że:

6. Okresy magazynowania odpadów, o którym mowa w ust. 4 i 5, są liczone łącznie dla wszystkich kolejnych posiadaczy tych odpadów.

Ponadto, od 23.09.2021 r. zostaje zniesiony obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów w przypadku gospodarowania odpadami niepalnymi niebędącymi odpadami niebezpiecznymi, gdyż art. 25 ust. 6j UO2 otrzymuje brzmienie:

6j. Przepisów ust. 6a–6i nie stosuje się do ~~popiołów, żużli, gipsów, fosfogipsów i wydobytej w trakcie robót budowlanych niezanieczyszczonej gleby lub ziemi~~ odpadów wymienionych w załączniku nr 2a do ustawy oraz odpadów uznanych za niepalne zgodnie z art. 3 ust. 3c, niebędących odpadami niebezpiecznymi.

W ustawie o odpadach [1] są też zakazy dotyczące magazynowania odpadów:

Art. 13. 1. Zakazuje się łącznego magazynowania produktów ubocznych i odpadów, a także magazynowania produktów ubocznych w miejscach przeznaczonych do magazynowania odpadów lub składowania odpadów.

Art. 15. Zakazuje się łącznego magazynowania odpadów i przedmiotu lub substancji, które utraciły status odpadów, a także magazynowania przedmiotu lub substancji, które utraciły status odpadów w miejscach przeznaczonych do magazynowania odpadów lub składowania odpadów.

Trzeba jednak pamiętać, że dla niektórych rodzajów odpadów obowiązują przepisy szczegółowe dotyczące warunków ich magazynowania albo zakazu magazynowania, które czasem odbiegają od ogólnych zasad UO2. Obejmuje to m.in.:

oleje odpadowe, dla których warunki magazynowania określa rozporządzenie [2];
odpady medyczne, które magazynuje się zgodnie z rozporządzeniem [3] m.in. w odpowiednio opisanych workach i pojemnikach o odpowiednich kolorach, we właściwej temperaturze i przed przekazaniem do unieszkodliwiania nie dłużej niż 30 dni, a w niektórych przypadkach 72 godz.;
zakaźne odpady medyczne lub weterynaryjne, które magazynuje się zgodnie z rozporządzeniem [12] m.in. w temperaturze do 18ºC nie dłużej niż 24 godz. lub w temperaturze do 10ºC nie dłużej niż 72 godz.;
komunalne osady ściekowe stosowane w celach określonych w art. 96 ust. 1 UO2, które trzeba wprowadzić do gruntu po przetransportowaniu ich na nieruchomość gruntową, na której mają być one stosowane, nie później niż następnego dnia po ich przetransportowaniu – § 4 ust. 4 rozporządzenia [4];
pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów, które wg rozporządzenia [5] magazynuje się w taki sposób, aby zapobiec niedozwolonemu lub przypadkowemu uwolnieniu substancji zanieczyszczających do gleby i ziemi, wód powierzchniowych i wód podziemnych, a wg art. 160 ust. 5 pkt 2 UO2 odpady w postaci pylistej magazynuje się w zamkniętych pojemnikach;
wycofane z eksploatacji pojazdy przekazane do stacji demontażu oraz odpady z ich demontażu, dla których warunki magazynowania określa rozporządzenie [6];
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, który musi być magazynowany zgodnie z art. 34, 43, 50 ustawy [7];
odpady wydobywcze, które powinny być magazynowane zgodnie z art. 4 i 7 ustawy [8], a więc w przypadku odpadów wydobywczych niebezpiecznych magazynowanie nie jest dozwolone, a tych niebezpiecznych których wytworzenie było wcześniej niemożliwe do przewidzenia – nie dłużej niż 6 miesięcy, magazynowanie odpadów wydobywczych innych niż niebezpieczne i obojętne – nie dłużej niż 1 rok, a magazynowanie niezanieczyszczonej gleby, odpadów wydobywczych innych niż niebezpieczne wytworzonych w czasie prac poszukiwawczych, odpadów powstałych w wyniku wydobywania, przeróbki i magazynowania torfu oraz odpadów wydobywczych obojętnych – nie dłużej niż 3 lata;
zużyte baterie i akumulatory, które mogą być magazynowane nie dłużej niż przez 1 rok łącznie przez wszystkich kolejnych posiadaczy tych odpadów, a warunki magazynowania precyzuje art. 14 ustawy [9];
odpady zawierające azbest, które magazynuje się zgodnie z rozporządzeniem [10];
odpady przywiezione z zagranicy do odzysku lub unieszkodliwienia w instalacji w kraju, które wg art. 9 ust. 7 rozporządzenia [11] nie mogą być magazynowane dłużej niż 1 rok.

Co grozi za naruszenie dotyczące magazynowania odpadów?

W przypadku magazynowania odpadów w miejscach nieprzeznaczonych do ich magazynowania wójt (burmistrz, prezydent miasta) wyda decyzję nakazującą posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów wskazując termin i sposób wykonania tej decyzji (art. 26 UO2).

Za magazynowanie odpadów bez wymaganej decyzji (jeżeli jest wymagana) określającej sposób i miejsce magazynowania przewidziana jest opłata podwyższona w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania (art. 293 ust. 2 POŚ).

Za naruszenie warunków decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów wymaganych przepisami UO2 co do rodzaju i sposobów magazynowania odpadów WIOŚ wymierza administracyjną karę pieniężną w wysokości 0,1 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania (art. 298 ust. 1 pkt 4, art. 309 POŚ).

W przypadku gdy za naruszenie dotyczące magazynowania odpadów nie może być ustalona opłata podwyższona na podstawie POŚ, to WIOŚ wymierzy administracyjną karę w wysokości od 1000 zł (5000 zł przed 23.09.2021 r.) do 1 mln zł na podstawie art. 194 UO2:

Art. 194. 1. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za:

2b) magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 25 ust. 1–6;
2c) nieprowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów albo prowadzenie tego systemu niezgodnie z przepisami art. 25 ust. 6a;

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (UO2)
[2] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 października 2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz. U. poz. 1694)
[3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. poz. 1975)
[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. poz. 257)
[5] Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 21 stycznia 2016 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów oraz sposobów postępowania z odpadami powstałymi w wyniku tego procesu (Dz. U. poz. 108)
[6] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. poz. 1206, z późn. zm.)
[7] Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
[8] Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych
[9] Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
[10] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. poz. 649, z późn. zm.)
[11] Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów – (Dz. Urz. UE L 190 z 12.07.2006, str. 1, z późn. zm.)
[12] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz. U. z 2020 r. poz. 1742)
[13] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane
[14] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ)
[15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. poz. 1395)