Zabezpieczenie roszczeń dla zbieranych i przetwarzanych odpadów

Od 12.02.2019 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 lutego 2019 r. w sprawie wysokości stawek zabezpieczenia roszczeń.

Dopiero teraz można obliczyć wymaganą wysokość zabezpieczenia roszczeń, chociaż od 5.09.2018 r. obowiązuje art. 48a UO2, który stanowi:

Art. 48a. 1. Posiadacz odpadów obowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, z wyłączeniem zarządzającego składowiskiem odpadów, jest obowiązany do ustanowienia zabezpieczenia roszczeń w wysokości umożliwiającej pokrycie kosztów wykonania zastępczego …
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy odpadów obojętnych.
3. Wysokość zabezpieczenia roszczeń oblicza się jako iloczyn największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub miejscu magazynowania odpadów, z uwzględnieniem wymiarów obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, oraz stawki zabezpieczenia roszczeń.
4. Zabezpieczenie roszczeń może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej.
(…)
7. Właściwy organ określa formę i wysokość zabezpieczenia w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
8. W przypadku zmiany okoliczności faktycznych mających wpływ na wysokość określonego zabezpieczenia roszczeń, podmiot jest obowiązany do złożenia wniosku o zmianę formy lub wysokości zabezpieczenia roszczeń. Zmiana następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
(…)
10. Posiadacz odpadów jest obowiązany wpłacić zabezpieczenie roszczeń w formie depozytu i poinformować o tym organ właściwy do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów albo złożyć oryginały gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej organowi, o którym mowa w ust. 9, w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia ostatecznego postanowienia, o którym mowa w ust. 7 lub 8.
(…)
14. W razie stwierdzenia po wydaniu zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, że zabezpieczenie roszczeń nie zostało ustanowione lub zostało ustanowione niezgodnie z postanowieniem, o którym mowa w ust. 7 lub 8, w szczególności w wysokości niższej niż wymagana, właściwy organ cofa to zezwolenie.
(…)
23. Przepisy ust. 1–22 stosuje się do pozwoleń na wytwarzanie odpadów uwzględniających zbieranie lub przetwarzanie odpadów oraz do pozwoleń zintegrowanych uwzględniających zbieranie lub przetwarzanie odpadów.

Proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia roszczeń trzeba podać we wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów oraz pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów.

Wysokość zabezpieczenia roszczeń = największa masę odpadów x stawka

Chociaż są już stawki zabezpieczenia roszczeń, to obliczenie jego wysokości nie zawsze będzie łatwe, bo obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń na podstawie art. 48a UO2:

dotyczy wyłącznie tych, którzy magazynują odpady, ale muszą mieć zezwolenie na ich zbieranie lub przetwarzanie, a więc
nie dotyczy podmiotów wymienionych w art. 45 ust. 1 UO2, m.in.
- zbierającego odpady w sklepach, w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (działalność inna niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami);
- osobę fizyczną i jednostkę organizacyjną niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne, zgodnie z rozporządzeniem [3];
- obowiązanego do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (o których mowa w UOW);
- władającego nieruchomością, który zbiera odpady komunalne, wytwarzane na terenie tej nieruchomości;
- wytwórcy odpadów, który wytwarzane przez siebie odpady zbiera w miejscu ich wytworzenia, a więc moim zdaniem nie dotyczy też magazynowanych odpadów wytworzonych w wyniku przetwarzania odpadów, gdyż na ich zbieranie w tym samym miejscu co przetwarzanie nie musi mieć zezwolenia (uwaga – pewnie będą różne interpretacje co do uwzględniania magazynowanych odpadów z przetwarzania i co do „miejsca”);
- PSZOKu prowadzonego samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami;
nie dotyczy odpadów wymienionych w art. 2 UO2, m.in.:
- niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty;
- biomasy (w postaci odchodów, słomy i innych, niebędących niebezpiecznymi, naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej) wykorzystywanej w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii;
- produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w tym produktów przetworzonych, objętych rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, z wyjątkiem tych, które są odpadami przewidzianymi do składowania na składowisku odpadów albo do przekształcania termicznego lub do wykorzystania w zakładzie produkującym biogaz lub w kompostowni, zgodnie z tym rozporządzeniem;
- mas ziemnych lub skalnych przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż, jeżeli koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż lub plan ruchu zakładu górniczego zatwierdzony decyzją, o których mowa w ustawie – Prawo geologiczne i górnicze, lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich zagospodarowania.

Ponadto, obowiązek ustanowienia zabezpieczenia roszczeń na podstawie art. 48a UO2 nie dotyczy:

zarządzającego składowiskiem odpadów, a więc w zakresie magazynowanych odpadów przyjętych przez zarządzającego składowiskiem do unieszkodliwiania bądź do odzysku (na przekładki, drogi techniczne, rekultywację itp.) na kwaterach składowania (uwaga – pewnie będą różne interpretacje co do uwzględniania magazynowanych odpadów);
odpadów obojętnych, a wg art. 3 ust. 1 pkt 9 UO2 rozumie się przez to odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z którą się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także negatywne oddziaływanie na środowisko odcieku są nieznaczne, a w szczególności nie stanowią zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi (uwaga – może być trudność w określeniu, które odpady są obojętne, bo w katalogu odpadów [4] nie są zaznaczone odpady obojętne; pomocny będzie załącznik nr 1 i 2 rozporządzenia [5] oraz załącznik nr 1 do rozporządzenia [6]).

Po ustaleniu, że wymagane jest ustanowienie zabezpieczenia roszczeń i dla których rodzajów odpadów jest wymagane, należy odrębnie dla każdego miejsca magazynowania odpadów określić:

maksymalną masę poszczególnych rodzajów odpadów [Mg], które mogą być magazynowane w tym samym czasie (uwaga – ta masa uwzględniania jest przy określeniu stawki, ale organ może mieć inne zdanie, co do podania jej wysokości);
największą masę odpadów [Mg], które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie, wynikającą z wymiarów danego miejsca magazynowania odpadów (uwaga – ta masa uwzględniania jest przy określeniu stawki i do wyliczenia wysokości zabezpieczenia, ale organ może mieć inne zdanie, co do podania jej wysokości);
stawkę zabezpieczenia roszczeń za 1 Mg magazynowanych odpadów na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia [2], w którym jest 11 kategorii stawek, ale w § 2 ust. 2-6 jest uszczegółowienie dla różnych przypadków (uwaga – ta stawka uwzględniania jest do wyliczenia wysokości zabezpieczenia, ale organ może mieć inne zdanie, co do jej przyjęcia).

To nie wszystkie z tym problemy. Przepisy UO2 dotyczące postanowienia o formie i wysokości zabezpieczenia roszczeń nie precyzują, kiedy ma ono być wydane, na którym etapie w przypadku postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji (zezwolenia, pozwolenia). Ponadto, w przypadku pozwolenia zintegrowanego organ nie wydaje postanowienia, gdyż wg art. 187 ust. 4a POŚ:

4a. W pozwoleniu zintegrowanym uwzględniającym zbieranie lub przetwarzanie odpadów ustanawia się zabezpieczenie roszczeń zgodnie z art. 48a ustawy o odpadach.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (UO2) (Dz. U. z 2018 r. poz. 992, z późn. zm.)
[2] rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 lutego 2019 r. w sprawie wysokości stawek zabezpieczenia roszczeń (Dz. U. poz. 256)
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. z 2016 r. poz. 93)
[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. poz. 1923)
[5] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach (Dz. U. poz. 1277)
[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz. U. poz. 523)
[7] Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (UOW) (Dz. U. z 2017 r. poz. 1849)
[8] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) (Dz. U. z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.)

Tematy powiązane

Monitoring wizyjny odpadów i zabezpieczenie roszczeń
Zabezpieczenie roszczeń przez zbierających i przetwarzających odpady
Zbieranie i przetwarzanie odpadów z monitoringiem i zabezpieczeniem roszczeń

Jeden komentarz

“Zabezpieczenie roszczeń dla zbieranych i przetwarzanych odpadów”

1 bk napisał(a) 09:41, 21.02.2019:
No i teraz mamy przypadek np. budowy terenu rekreacyjnego, a konkretnie odbijaczy z opon potrzebnych do jednej z zabaw. Powierzchnia terenu to ileś ha. Teoretycznie na CAŁEJ powierzchni można magazynować opony przeznaczone do wykonania odbijaczy…