Zużyta ciecz to ściek czy odpad?
Pytanie: Mam bardzo dużą trudność w interpretacji właściwej przepisów. Można przytoczyć przykład drukarni, w której woda lub inny „rozpuszczalnik” wykorzystywane są do automatycznego czyszczenia maszyny drukującej. Z takiej czynności powstaje upłynniona mieszanina – pozostałości farb oraz tego rozpuszczalnika/wody? Nie wiem czy to jest mieszanina „niebezpieczna” – odpad, odpad niebezpieczny czy też ściek technologiczny? Mamy dwie ustawy: Prawo wodne i ustawę o odpadach – tu pat – możliwe, że jeśli odpad to z rodzaju 16 10, a może tylko ściek?
Z drukarki wewnętrznym systemem połączenia ta ww. pozostałość jest kierowana do podziemnego szczelnego zbiornika bezodpływowego. Na pewno nie można zaliczyć tego do sieci kanalizacyjnej. Z niego odpompowywana – odbierana wg potrzeb jest ta mieszanina przez firmę zewnętrzną. Nie wiadomo czy do unieszkodliwienia czy do oczyszczalni. Czy tu w przypadku gdyby był to ściek technologiczny, konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego, czy w przypadku gdy rocznie byłoby to pow. 1 Mg mieszaniny – pozwolenie na wytwarzanie odp. niebezpiecznych? Bardzo dużo problemów rodzi w innych przypadkach właśnie prawidłowe klasyfikowanie pod odpad czy ściek. Jak wyglądałaby sytuacja PRTR jeśli przyjęlibyśmy, że to np. ściek (ok. 2,5 Mg/rok całości mieszaniny), sprawozdanie konieczne jest czy inny sposób, zasada postępowania? [D.Ch.]
Odpowiedź: Tak, jest problem, czy zużyte ciecze kwalifikować do ścieków czy do odpadów. Trzeba mieć na uwadze, że nie każda ciecz jest ściekiem – patrz definicje ścieków w art. 16 pkt 61 PW2, wg których ściekiem może być m.in. zużyta woda na cele gospodarcze. Tak więc zużyta woda z czyszczenia maszyny może być kwalifikowana do ścieków, ale już zużyty rozpuszczalnik do mycia maszyny nie jest ściekiem, więc musi być kwalifikowany jako odpad. Ponadto, uważam że każdy ściek jest odpadem, ale nie każdy odpad jest ściekiem. Przy czym do ścieków nie stosuje się ustawy o odpadach (art. 2 pkt 8 UO2).
Przy kwalifikacji dobrze jeszcze zwrócić uwagę na dalszy sposób postępowania ze zużytą cieczą. Gdy ciecz jest wprowadzana do kanalizacji i bezpośrednio dalej siecią na oczyszczalnię ścieków (gdy nie jest zakazane jej wprowadzanie np. w art. 9 UWŚ), to lepiej kwalifikować ją jako ściek przemysłowy. Podobnie – gdy ciecz gromadzona jest w zbiorniku wybieralnym, a następnie wywożona jest na oczyszczalnię.
W takich przypadkach dla takich ścieków przemysłowych przekazywanych do obcej oczyszczalni ścieków wymagane będzie:
- pozwolenie wodnoprawne (art. 389 pkt 1 w związku z art. 34 pkt 3 PW2), jeżeli ścieki te będą zwierały substancje szczególne szkodliwe dla środowiska wodnego [5],
- dotrzymywanie dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń i prowadzenie pomiarów jakości ścieków zgodnie z rozporządzeniem [6], jeżeli odbiorcą tych ścieków będzie gminna/miejska kanalizacja albo inna pełniąca rolę zadań własnych gminy w zakresie ścieków.
Ponadto, gdy będą to ścieki z działalności wymienionej w załączniku I do rozporządzenia [7] objętej sprawozdaniem PRTR [8], które należy przekazywać do WIOŚ do 31 marca zgodnie z art. 236b ust. 1 POŚ, to trzeba będzie podać roczne ilości tych substancji zawartych w przekazanych ściekach, które przekraczają limity określone w załączniku II kolumna 1b rozporządzenia [7].
Gdy ciecz jest wprowadzana do oczyszczalni (bezpośrednio kanalizacją, albo pośrednio – wywożona ze zbiornika do oczyszczalni), to moim zdaniem można też ją kwalifikować jako odpad.
Jednak w przypadku, gdy zebrana w zbiorniku ciecz nie będzie przekazywana do oczyszczalni ścieków lecz do innego odzysku/unieszkodliwiania, to uważam, że trzeba ją kwalifikować wg katalogu odpadów [9] jako odpad (np. w podgrupie 16 10 – Uwodnione odpady ciekłe przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwiania poza miejscami ich powstawania).
Gdy ciecz zostanie zakwalifikowana do odpadów, to wymagane będzie:
- określenie, czy te odpady kwalifikują się do niebezpiecznych (zgodnie z wymaganiami art. 3 ust. 4 UO2, tj. [10, 11]), i ustalenie dla nich najwłaściwszego kodu odpadów [9],
- posiadanie pozwolenia na ich wytwarzanie przez ich wytwórcę (gdyby były przekroczone limity z art. 180a POŚ łącznie dla wszystkich rodzajów odpadów z danej instalacji),
- prowadzenie ewidencji wg [12] (KEO, KPO) przez ich wytwórcę, transportującego (KPO) i prowadzącego przetwarzanie odpadów (KPO, KEO) (tj. oczyszczalnię ścieków albo inny sposób odzysku/unieszkodliwiania),
- posiadanie zezwolenia na ich zbieranie przez prowadzącego zbieranie odpadów z ustanowieniem zabezpieczenia roszczeń [13] (jeżeli odpady nie zostaną przekazane bezpośrednio do przetwarzania),
- posiadanie zezwolenia na ich przetwarzanie przez prowadzącego przetwarzanie odpadów (oczyszczalnię ścieków albo inny sposób odzysku/unieszkodliwiania) z ustanowieniem zabezpieczenia roszczeń [13],
- posiadanie wpisu do rejestru BDO w zakresie transportu odpadów przez wywożącego te odpady (gdy są gromadzone w zbiorniku),
- podanie w sprawozdaniu PRTR [8] rocznych ilości odpadów przekazywanych z zakładu, gdy będą to odpady z działalności wymienionej w załączniku I do rozporządzenia [7] i będą przekroczone limity określone w art. 5 ust. 1 lit. b rozporządzenia [7] (2 t/rok dla niebezpiecznych, 2000 t/tok dla odpadów innych niż niebezpieczne).
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (UO2) (Dz. U. z 2018 r. poz. 992, z późn. zm.)
[2] Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (PW2) (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268)
[3] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) (Dz. U. z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.)
[4] Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (UWŚ) (Dz. U. z 2018 r. poz. 1152, z późn. zm.)
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz. U. poz. 1988)
[6] Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1757)
[7] Rozporządzenie (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (Dz. Urz. UE L 33 z 4.02.2006, str. 1, z późn. zm.)
[8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2009 r. w sprawie sprawozdania do tworzenia Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (PRTR) (Dz. U. poz. 1154)
[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. poz. 1923)
[10] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. zastępujące załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz. UE L 365 z 19.12.2014, str. 89, z późn. zm.)
[11] Rozporządzenie Rady (UE) 2017/997 z dnia 8 czerwca 2017 r. zmieniające załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w odniesieniu do niebezpiecznej właściwości HP 14 „Ekotoksyczne” (Dz. Urz. UE L 150 z 14.06.2017, str. 1)
[12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. poz. 1973)
[13] Projekt rozporządzenia MŚ w sprawie wysokości stawek zabezpieczenia roszczeń
Tematy powiązane
Obowiązkowa zmiana zezwoleń odpadowych i zabezpieczenie roszczeń
Ścieki przemysłowe do obcej kanalizacji
Sprawozdanie PRTR za rok 2012
Pytania i odpowiedzi | 2 komentarze »
Tagi: opdady, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, PRTR, przetwarzanie odpadów, ścieki przemysłowe, zabezpieczenie roszczeń, zezwolenie
Jak należy rozumieć pojęcie istotna zmiana zezwolenia na zbieranie/przetwarzanie odpadów ? Wyjaśnienie takie ma znaczenie w kontekście obowiązkowej kontroli i opinii wioś….
Jan (1), zobacz na komentarze w Obowiązkowa zmiana zezwoleń odpadowych i zabezpieczenie roszczeń – odpowiadam tam:
w art. 41a ust. 6 ustawy o odpadach jest mowa o istotnej zmianie zezwolenia, a nie o istotnej zmianie instalacji w rozumieniu POŚ.
Trzeba mieć jednak na uwadze, że chodzi o zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów, które nie zawsze są prowadzone w instalacji. Dlatego może przepis ten tak brzmi.
Wykładnia celowościowa tego przepisu wskazuje, że chodzi o taką zmianę, która powinna być skontrolowana przez WIOŚ (w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska) lub przez komendanta powiatowego PSP (w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, oraz w postanowieniu uzgadniającym te warunki).
Z tego wynika, że pod tym kątem trzeba ocenić, czy zmiana jest istotna.
Przy czym organ wydający zmianę decyzji może mieć inne zdanie, niż wnioskujący.
W przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego, które uwzględniają zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, wnioskujący o zmianę decyzji powinien już określić, czy zmiana jest istotna, bo wówczas ma zastosowanie art. 143 w związku z art. 184 ust. 3 POŚ, a także 50% opłaty rejestracyjnej dla zmiany pozwolenia zintegrowanego (art. 210 ust. 3a POŚ).