Pytanie: Poproszę o odpowiedź na pytania dot. prowadzenia odzysku odpadów z gr. 17 poza instalacjami (przy budowach dróg i autostrad):

1. Czy inwestor może otrzymać jedno zezwolenie na okres 10 lat, przy oznaczeniu miejsca prowadzenia odzysku jako tereny budów dróg i/lub autostrad na obszarze starostwa XXXX? Jednocześnie we wniosku Inwestor deklaruje, że przed prowadzeniem procesu odzysku będą zachowane warunki określone w rozporządzeniu z 2006 r. w sprawie rodzajów odpadów i warunków jakie należy spełnić przy prowadzeniu odzysku met. R-14 i R-15 poza instalacjami.

2. Czy właściwa jest interpretacja, że na każdy konkretnie wskazany odcinek drogi (po uzyskaniu pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych) Inwestor powinien ubiegać się o oddzielne/jednorazowe zezwolenie na odzysk odpadów? [A.D.]

Odpowiedź: Na podstawie obecnych przepisów nie potrafię wskazać prawidłowej odpowiedzi. Przydałoby się tu stanowisko Ministerstwa Środowiska.

Obecnie, według lp. 14 załącznika nr 1 do rozporządzenia dotyczącego odzysku odpadów poza instalacjami [1], do budowy dróg i autostrad można wykorzystywać metodą odzysku R14 m.in. odpady z grupy 17 (klasyfikacja odpadów wg katalogu odpadów [2]):

• 17 01 01 – Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
• 17 01 02 – Gruz ceglany
• ex 17 01 03 – Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia (wykonane z ceramiki)
• ex 17 01 07 – Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych inne niż wymienione w 17 01 06

przy zastosowaniu następujących warunków odzysku:

Budowa wałów, nasypów drogowych, podbudów dróg i autostrad oraz innych budowli i obiektów budowlanych, w tym fundamentów, pod warunkiem, że zostało to uwzględnione w decyzji wydanej na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym lub prawa budowlanego.
Odpady z grupy 17 mogą być wykorzystane pod warunkiem poddania ich procesowi kruszenia.

Wynika z tego przepisu, że powyżej wymienione odpady mogą być wykorzystane (odzysk R14) przy budowach dróg i autostrad tj. poza instalacjami, ale wyłącznie pod warunkiem, że taki odzysk odpadów został uwzględniony:

• w decyzji o wzizt (decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy) w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lub
• w decyzji o pozwoleniu na budowę.

Uwaga. Z literalnego zapisu tego przepisu wynika, że odzysk R14 tych odpadów nie jest możliwy:

• gdy jest decyzja o wzizt albo pozwolenie budowlane, ale nie uwzględniają odzysku ww. odpadów,
• gdy wymagane jest jedynie zgłoszenie robót budowlanych.

We wniosku o zezwolenie na odzysk odpadów i w zezwoleniu podaje się m.in. (art. 27 UO):

• rodzaj i ilość odpadów przewidywanych do odzysku w okresie roku,
• miejsce odzysku odpadów,
• miejsce i sposób magazynowania odpadów.

Czy w związku z planowaną budową dróg obecnie jest możliwe podanie we wniosku tych danych na najbliższe 10 lat? Jaką podać roczną ilość wymienionych powyżej rodzajów odpadów możliwą do odzyskana w danym miejscu, oraz jakie podać miejsca magazynowania odpadów przeznaczonych do odzysku, jeżeli w chwili składania wniosku brak jest takich danych, bo jeszcze nie ma wzizt albo pozwoleń budowlanych na wszystkie prace w najbliższych 10 latach? Byłyby to dane raczej przewidywane, a nie dane projektowane.

Problem jest jednak inny. Chodzi o to, że nie ma w UO definicji „miejsca”, a raczej rozumie się przez to konkretny „adres” niż „obszar” danej miejscowości, gminy, powiatu, województwa czy kraju. „Obszar” podaje się jedynie w zezwoleniu na transport odpadów, natomiast „miejsce” podaje się w przypadku zezwolenia na zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów. Projekt (z 20.05.2011 r.) nowej ustawy o odpadach też nie definiuje „miejsca”.

Zezwolenie na odzysk odpadów wyda właściwy dla miejsca prowadzenia odzysku odpadów:

• RDOŚ – gdy droga budowana jest na terenie zamkniętym (np. wojskowym)
• marszałek województwa – gdy budowana droga kwalifikuje się do § 2 rozporządzenia o przedsięwzięciach [3]
• starosta albo prezydent miasta na prawach powiatu – w pozostałych przypadkach.

Organy te wydają zezwolenie na odzysk odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia odzysku (art. 26 ust. 5 i 6 UO), a odmówią wydania zezwolenia, jeżeli zamierzony sposób odzysku odpadów jest niezgodny z wymaganiami przepisów o odpadach (art. 29 ust. 1 UO), w tym z rozporządzeniem [1].

Mając na uwadze obecny trend ograniczania barier administracyjnych dla przedsiębiorców, czego wyrazem jest m.in. wprowadzenie od 12.03.2010 r. jednej (może być na cały kraj) decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami powstającymi w wyniku świadczenia usług m.in. w zakresie budowy, albo wykładnia celowościowa świeżej ustawy [4], jako właściwszy wskazałabym pierwszy przypadek opisany w pytaniu.

Uważam, że właściwe byłoby wydanie jednego zezwolenia na odzysk odpadów na „miejsce” traktowane w tym jednak przypadku jako cały „obszar” będący we właściwości danego organu (analogicznie jak w przypadku przepisów dotyczących przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych). Jeżeli więc właściwy do wydania zezwolenia będzie marszałek województwa, to zezwolenie dotyczyłoby całego województwa, jeżeli starosta – to powiatu, a RDOŚ – to terenu zamkniętego. Jako „miejsce” odzysku odpadów byłoby tu zasadne uznanie całych odcinków dróg (przewidywanych do budowy czy remontu) w granicach odpowiednio województwa, powiatu czy terenu zamkniętego, wskazanych we wniosku o zezwolenie na odzysk. Analogicznie – jako „miejsce” magazynowania odpadów przewidzianych do odzysku zasadne byłoby uznanie wszystkich przewidywanych w tym celu wskazanych we wniosku lokalizacji. Zezwolenie określałoby odzysk R14 szacowanej ilości poszczególnych czterech rodzajów odpadów wymienionych w rozporządzeniu [1] i na warunkach w nim określonych.

Dlaczego nie wskazałam na drugi przypadek? Uważam, że nie ma obecnie podstawy prawnej wymagać, aby do wniosku o zezwolenie na odzysk odpadów dołączać pozwolenie na budowę, albo w chwili składania wniosku posiadać tytuł prawny do miejsca odzysku i miejsca magazynowania odpadów. Dobrze jest, gdy pozwolenie i tytuł prawny są wcześniej, ale moim zdaniem ich brak nie jest podstawą do odmowy wydania zezwolenia. Będzie to wymagane na pewno w chwili prowadzenia odzysku. Wtedy też organ, który wydał zezwolenie, może wezwać do niezwłocznego zaniechania naruszeń, jeżeli posiadacz odpadów, który uzyskał zezwolenie na odzysk, narusza przepisy ustawy (w tym rozporządzenia [1]) lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, a jeżeli mimo tego wezwania nadal narusza przepisy ustawy lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, to wtedy organ cofa to zezwolenie w drodze decyzji bez odszkodowania (art. 30 UO).

Dla przykładu: gdyby odzysk odpadów przewidywany był w planowanej do realizacji instalacji IPPC, to pozwolenie zintegrowane byłoby wydane na mocy art. 191a POŚ i do wniosku nie jest wtedy wymagane pozwolenie na budowę ani tytuł prawny do terenu czy instalacji.

Uważam więc, że na etapie wniosku o zezwolenie na odzysk odpadów przy budowie dróg wystarczające powinno być oświadczenie/deklaracja wnioskodawcy, że odzysk odpadów będzie zgodny z przepisami, w tym z rozporządzeniem [1], jeżeli będzie nadal obowiązywało. Świadczyłoby to o tym, że wnioskodawca ma świadomość istnienia przepisów regulujących odzysk odpadów, który zamierza prowadzić.

Uwaga. Jedynie zezwolenie na unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wydaje się po kontroli przez WIOŚ funkcjonowania instalacji i urządzeń służących do unieszkodliwiania odpadów (art. 27 ust. 3 UO), a więc muszą te instalacje i urządzenia już istnieć w chwili wydawania zezwolenia, co jednak w przypadku uwzględnienia odzysku w pozwoleniu na wytwarzanie odpadów albo w pozwoleniu zintegrowanym kłóci się z art. 76 POŚ, wg którego bez tych pozwoleń instalacje nie mogą być oddane do użytkowania.

Uwaga. Zezwolenie na odzysk odpadów powinien mieć w tym przypadku prowadzący odzysk odpadów przy budowie drogi, którym nie zawsze będzie inwestor.

Uwaga. Projekt z 20.05.2011 r. nowej ustawy o odpadach w art. 253 przewiduje, że dotychczasowe zezwolenia na odzysk odpadów staną się zezwoleniami na przetwarzanie odpadów i zachowają ważność na czas, na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż przez dwa lata od dnia wejścia w życie nowej ustawy o odpadach. Ponadto projekt wprowadza przepis regulujący wygaśnięcie zezwolenia, m.in. jeżeli przez 2 lata nie jest prowadzona działalność objęta zezwoleniem, nie przewiduje jednak możliwości przeniesienia zezwolenia (poza obecnie już możliwością przeniesienia zezwolenia dotyczącego składowiska odpadów). Projekt ten zakłada też wydanie nowego rozporządzenia dotyczącego odzysku odpadów, a do czasu jego wydania ale maksymalnie przez 2 lata od dnia wejścia w życie nowej ustawy o odpadach obowiązywać będzie obecne rozporządzenie [1]. Może też być wydane rozporządzenie dotyczące odzysku odpadów niewymagającego zezwolenia. Natomiast w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzję tę wg projektu ustawy trzeba będzie dołączyć do wniosku o zezwolenie na przetwarzanie odpadów (odzysk), co w przypadku inwestycji drogowych faktycznie ograniczy to zezwolenie tylko do odcinków drogi objętych taką decyzją, a więc sprowadzi się to bardziej do drugiego przypadku opisanego w pytaniu. Zniknie więc świeża idea ograniczania barier administracyjnych dla przedsiębiorców ….

Podstawa prawna

[1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (R14, R15, D2) – Dz. U. Nr 49/2006 r., poz. 356
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów – Dz. U. Nr 112/2001 r., poz. 1206
[3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – Dz. U. Nr 213/2010 r., poz. 1397
[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (UO) – Dz. U. Nr 185/2010 r., poz. 1243, ze zm. – art. 26, 27, 29, 30
[5] Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców – Dz. U. Nr 106/2011 r., poz. 622 – obowiązuje od 1.07.2011 r.
[6] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 3, 76, 191a

Tematy powiązane

Co powinien zawierać wniosek o decyzję dotyczącą odzysku odpadów?
Wymagany jest tytuł prawny do terenu magazynowania odpadów
Projekt z 20.05.2011 r. nowej ustawy o odpadach

komentarze 2

1. 
   1 O budownictwie napisał(a) 07:33, 08.09.2011:

   Muszę zwrócić że materiały wykonane ze stali muszą odpowiadać odpowienim normom budowlanym. Cegły muszą odpowiadąc z polskimi normami budowlanymi wprzeciwnym wypadku możemy napotkać na nieprzyjemne problemy.

2. 
   2 Joanna Wilczyńska napisał(a) 10:14, 14.02.2012:

   Projekt z 5.01.2012 r. nowej ustawy o odpadach (UO2) – przekazany po raz III na Stały Komitet Rady Ministrów

Skomentuj...