Prowadzący instalację

Pytanie: Czy prowadzący instalację to ten sam podmiot, który eksploatuje instalację tzn. korzysta z niej (nie mając w pełni prawa własności), czy może są to zupełnie inne pojęcia? Cały problem wynika z sytuacji poniżej opisanej.
W roku 2012 z firmy A wyodrębniła się osobna spółka B. Firma A miała stanowisko spawalnicze, z którego teraz korzysta B. Co stanie się gdy?
Stanowisko spawalnicze (stół, wyciąg) są nadal majątkiem firmy A podczas gdy ze stanowiska korzysta firma B (spawarki są własnością B). Czy firma B powinna zgłosić stanowisko spawalnicze jako instalację mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko? Czy fakt korzystania z instalacji (bez prawa własności do części instalacji) jest wystarczający, żeby stać się prowadzącym instalację, na którym ciąży obowiązek zgłoszenia przedmiotowej instalacji. Dodam że firma B świadczy usługi na rzecz firmy A, i ma w tym celu użyczone pomieszczenia.
Czy jeśli sam fakt korzystania z instalacji nie czyni B jej prowadzącym to czy ewentualnie po pewnym czasie gdy B stanie się właścicielem całego stanowiska (łącznie ze stołem i wyciągiem) stanie się dopiero prowadzącym?
Czy zapis w umowie między A i B na świadczenie usług: „firma B ponosi pełną odpowiedzialność za emisje będące wynikiem działalności prowadzonej przez B” można odczytywać również w kontekście zgłoszenia instalacji i czy z punktu widzenia POŚ jest on wiążący? [A.W.]

Odpowiedź: Ważne jest ustalenie, kto faktycznie w danym czasie użytkuje instalację, gdyż to ten jest jednocześnie:

eksploatującym instalację,
prowadzącym instalację,
korzystającym ze środowiska

i to ten powinien zgłosić instalację albo uzyskać pozwolenie na jej eksploatację oraz ponosić opłaty za korzystanie ze środowiska.

Prowadzący instalację nie musi być jej właścicielem, gdyż może mieć każdy inny tytuł prawny do władania instalacją, bo wg definicji z art. 3 POŚ:

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

3) eksploatacji instalacji lub urządzenia – rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności

31) prowadzącym instalację – rozumie się przez to podmiot uprawniony na podstawie określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w ustawie

41) tytule prawnym – rozumie się przez to prawo własności, użytkowanie wieczyste, trwały zarząd, ograniczone prawo rzeczowe albo stosunek zobowiązaniowy

Z tego też wynika, że właściciel instalacji nie jest jej prowadzącym, jeżeli sam jej nie użytkuje.

Co do zapisu w umowie odnośnie odpowiedzialności za emisje uważam, że jest on wiążący obie strony zgodnie z Kodeksem cywilnym.

Gdyby jednak umowa taka była w sprzeczności z POŚ np. że firma A ponosi pełną odpowiedzialność za emisje będące wynikiem działalności prowadzonej przez B, to moim zdaniem prowadzący instalację (B) powinien spełniać wymagania POŚ i to prowadzący instalację (B) powinien być podmiotem kontrolowanym przez WIOŚ, a na podstawie umowy B może domagać się od A pokrycia ewentualnych roszczeń.

Uwaga. Przy podziale spółek trzeba mieć na uwadze sukcesję uniwersalną wynikającą z Kodeksu spółek handlowych.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm.
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 881
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 880