Pobór wody podziemnej na podstawie koncesji czy pozwolenia wodnoprawnego?
Od 2012 r. obowiązuje nowe Prawo geologiczne i górnicze (PGG2). Woda podziemna ex lege tj. z mocy tej ustawy jest kopaliną jako woda lecznicza, termalna lub solanka niezależnie od miejscowości, w jakiej występuje, jeżeli posiada cechy określone w art. 5 PGG2:
Art. 5. 1. Kopalinami nie są wody, z wyjątkiem wód leczniczych, wód termalnych i solanek.
2. Wodą:
1) leczniczą jest woda podziemna, która pod względem chemicznym i mikrobiologicznym nie jest zanieczyszczona, cechuje się naturalną zmiennością cech fizycznych i chemicznych, o zawartości:
a) rozpuszczonych składników mineralnych stałych — nie mniej niż 1000 mg/dm3 lub
b) jonu żelazawego — nie mniej niż 10 mg/dm3 (wody żelaziste), lub
c) jonu fluorkowego — nie mniej niż 2 mg/dm3 (wody fluorkowe), lub
d) jonu jodkowego — nie mniej niż 1 mg/dm3 (wody jodkowe), lub
e) siarki dwuwartościowej — nie mniej niż 1 mg/dm3 (wody siarczkowe), lub
f) kwasu metakrzemowego — nie mniej niż 70 mg/dm3 (wody krzemowe), lub
g) radonu — nie mniej niż 74 Bq/dm3 (wody radonowe), lub
h) dwutlenku węgla niezwiązanego — nie mniej niż 250 mg/dm3, z tym że od 250 do 1000 mg/dm3 to wody kwasowęglowe, a powyżej 1000 mg/dm3 to szczawa;2) termalną jest woda podziemna, która na wypływie z ujęcia ma temperaturę nie mniejszą niż 20°C.
3. Solanką jest woda podziemna o zawartości rozpuszczonych składników mineralnych stałych, nie mniejszej niż 35 g/dm3.
4. Wodami leczniczymi, wodami termalnymi i solankami nie są wody pochodzące z odwadniania wyrobisk górniczych.
Obowiązujące do końca 2011 r. stare Prawo geologiczne i górnicze (PGG) odsyła do rozporządzenia [3] w sprawie zaliczania wód podziemnych do kopalin. W rozporządzeniu [3] są określone cechy wód leczniczych, termalnych i solanek takie same jak w PGG2, z wyjątkiem szczawów, do których wg rozporządzenia [3] kwalifikuje się przy zawartości CO2 od 1000 mg/dm3, a wg PGG2 – przy zawartości CO2 powyżej 1000 mg/dm3.
Jednakże rozporządzenie [3] określa, że do wód leczniczych i solanek zalicza się te wody o określonych w tym rozporządzeniu cechach, które występują w miejscowościach wymienionych w tym rozporządzeniu.
W związku z tym, że od 2012 r. rozporządzenie [3] nie obowiązuje, to kopalinami będą też wody występujące w innych miejscowościach, jeżeli tylko będą posiadać cechy wymagane dla wód leczniczych lub solanek i nie będą pochodzić z odwadniania wyrobisk górniczych.
W praktyce oznacza to, że część wód podziemnych o ww. mineralizacji, która jest obecnie eksploatowana w oparciu o przepisy Prawa wodnego a nie o przepisy PGG, z dniem wejścia w życie PGG2 tj. 1.01.2012 r. stanie się z mocy prawa kopalinami podlegającymi przepisom PGG2.
Tak więc od 2012 r., niezależnie od miejscowości występowania wód, dla wód leczniczych, termalnych i solanek:
- na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż wód nie jest wymagana koncesja;
- eksploatacja wód powinna odbywać się na podstawie koncesji udzielonej przez właściwego miejscowo marszałka województwa (art. 22 ust. 4 PGG2), a nie na podstawie pozwolenia wodnoprawnego (uzyskane przed 2012 r. pozwolenia wodnoprawne stają się moim zdaniem bezprzedmiotowe i mogą być wygaszone na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a);
- za wydobycie wód powinna być uiszczana opłata za korzystanie ze środowiska na podstawie PGG2 jako opłata eksploatacyjna za każde półrocze (art. 134, 137 PGG2, stawki na 2012 r.: solanki – 1,97 zł/m3, wody lecznicze – 1,32 zł/m3, wody termalne – 0 zł/m3), a nie na podstawie POŚ jako opłata za pobór wody podziemnej (art. 273 ust. 1 pkt 3 POŚ, stawki na 2012 r.: do zaopatrzenia ludności – 0,062 zł/m3, na potrzeby produkcji żywności, produktów farmaceutycznych lub do konfekcjonowania – 0,089 zł/m3, do innych celów – 0,105 zł/m3);
- za wydobywanie wód bez wymaganej koncesji starosta ustali w decyzji opłatę podwyższoną w wysokości 40-krotnej stawki opłaty eksploatacyjnej obowiązującej w dniu wszczęcia postępowania, z tym że dla wód termalnych do obliczenia opłaty podwyższonej przyjmuje się w 2012 r. stawkę 1,32 zł/m3 (art. 140 PGG2);
- złoża wód objęte są własnością górniczą przysługującą Skarbowi Państwa (art. 10 ust. 2 i 5 PGG2).
Uwaga. Zgodnie z art. 16 k.p.a. uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w k.p.a. lub ustawach szczególnych. Potwierdza to wyrok NSA – II OSK 970/07:
Utrzymanie mocy obowiązującej decyzji administracyjnych w przypadku utraty mocy przepisów stanowiących ich podstawę prawną wynika między innymi z zasady trwałości decyzji administracyjnej. Zatem zmiana lub uchylenie podstawy prawnej nie ma, co do zasady, wpływu na dalszy byt decyzji administracyjnej. Wyjątek w tym względzie zachodzi wówczas, gdy przepisy ingerujące w dotychczasową treść podstawy prawnej tak stanowią lub gdy „wynika to z całokształtu unormowania danej materii”
W PGG2 brak jest wyraźnego przepisu uchylającego z mocy prawa pozwolenia wodnoprawne na pobór wód lub przepisu nakazującego stwierdzenie ich wygaśnięcia w przypadku, gdy w związku z wejściem w życie PGG2 na pobór wód wymagana jest koncesja. Uważam więc, że takie pozwolenia wodnoprawne pozostają nadal w obrocie prawnym i że w interesie strony jest ich wygaszenie, gdyż na eksploatację wód kwalifikowanych jako kopaliny trzeba i tak mieć koncesję.
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (PGG2) – Dz. U. Nr 163/2011 r., poz. 981 – art. 5, 10, 22, 134, 137, 140 – obowiązuje od 1.01.2012 r.
[2] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (PGG) – Dz. U. Nr 228/2005 r., poz. 1947, ze zm. – uchylona z dniem 1.01.2012 r.
[3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie złóż wód podziemnych zaliczonych do solanek, wód leczniczych i termalnych oraz złóż innych kopalin leczniczych, a także zaliczenia kopalin pospolitych z określonych złóż lub jednostek geologicznych do kopalin podstawowych – Dz. U. Nr 32/2006 r., poz. 220, ze zm. – uchylone z dniem 1.01.2012 r.
[4] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne – Dz. U. Nr 239/2005 r., poz. 2019, ze zm. – art. 122
[5] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 273
Tematy powiązane
Nie ma już opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska
Interpelacja nr 24269 w sprawie objęcia opłatą eksploatacyjną zwykłych wód głębinowych i podwyższenia opłaty eksploatacyjnej
Nowości | 2 komentarze »
Tagi: eksploatacyjna, koncesja, lecznicza, opłata, podziemna, pozwolenie, solanka, termalna, woda, wodnoprawne
Obawiam się iż teza autora w której: „eksploatacja wód powinna odbywać się na podstawie koncesji udzielonej przez właściwego miejscowo marszałka województwa (art. 22 ust. 4 PGG2), a nie na podstawie pozwolenia wodnoprawnego (…), nie znajduje uzasadnienia w rozumieniu stanowiska Ministra Środowiska [20.06.2012 r.]. Stanowisko to, wskazuje iż korzystanie z wód podziemnych na cele szczególne wymaga: dokumentacji hydrogeologicznej będącej załącznikiem do operatu wodnoprawnego.
Moim zdaniem koncesja (a nie pozwolenie wodnoprawne) wymagana jest na pobór wód leczniczych, termalnych i solanek, gdyż wg art. 8 PW nie stosuje się do nich przepisów Prawa wodnego w zakresie uregulowanym przez Prawo geologiczne i górnicze.
Natomiast na szczególne korzystanie z innych wód wymagane jest (poza pewnymi wyjątkami) pozwolenie wodnoprawne.