Opłata za ścieki komunalne będące ściekami bytowymi

Pytanie: 1. Według jakiego kodu dotyczy opłat za korzystanie ze środowiska (bytowe czy komunalne) powinien rozliczyć się zakład który wprowadza ścieki bytowe urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych do wód lub do ziemi, (czyli zgodnie z definicją ścieków z prawa wodnego czy prawa ochrony środowiska są to ścieki komunalne, natomiast zapis w rozporządzeniu w sprawie opłat komplikuje sprawę sugeruje ze należy rozliczyć opłaty jak za ścieki bytowe)?

2. Tak jak powyżej tylko z założeniem że byłyby to ścieki z budynków jednorodzonych + szkoły + kilka sklepów osiedlowych (czy wtedy ścieki ze sklepów traktujemy jako przemysłowe czy jako bytowe opierajac się na def ścieków bytowych „lub o zbliżonym składzie” – co już byłoby ściekami komunalnymi)? [M.W.]

Odpowiedź: W obu przypadkach moim zdaniem są to „ścieki komunalne” będące „ściekami bytowymi”, gdyż są to ścieki bytowe „odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych”. W takim przypadku wprowadzający te ścieki do wód lub do ziemi (najczęściej jest to przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne) zobowiązany jest wnieść półroczną opłatę za korzystanie ze środowiska w terminie do końca stycznia i do końca lipca, na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. W tych samych terminach musi przedłożyć tzw. wykazy „opłatowe” marszałkowi województwa oraz do WIOŚ. Rozporządzenie [2] określa wzory tych wykazów, wg których dane dotyczące ścieków należy podać w rozbiciu na poszczególne rodzaje wg kodów opisanych w objaśnieniach do załącznika nr 1 i 4 do rozporządzenia [2] następująco:

Kody rodzajów ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi:
a – ścieki bytowe, z wyłączeniem ścieków bytowych wchodzących w skład ścieków komunalnych, ścieków przemysłowych lub ścieków innych niż ścieki komunalne albo ścieki przemysłowe,
b – ścieki komunalne inne niż ścieki bytowe wprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych,
c – ścieki przemysłowe wprowadzane z urządzeń innych niż wymienione w lit. b,
d – ścieki inne niż wymienione w lit. a-c.

Gdy dany rodzaj ścieków składa się z kilku rodzajów ścieków w tym ze ścieków bytowych, to uważam, że taka mieszanina, w skład których wchodzą ścieki bytowe, nie może być klasyfikowana do kodu „a”, lecz należy odpowiednio dać kod: „b”, „c” albo „d”.

W pytaniu jest mowa o ściekach bytowych, które nie wchodzą w skład mieszaniny, dlatego uważam, że dla przedmiotowych „ścieków komunalnych” będących „ściekami bytowymi” w wykazie należy zaznaczyć kod „a” (ścieki „bytowe”).

Natomiast kod „b” dotyczyłby ścieków komunalnych zawierających mieszaninę ścieków z bytowymi albo zawierających inne ścieki, a nie same ścieki bytowe.

Do opłat za wprowadzane ścieki do wód lub do ziemi w 2011 r. należy stosować stawki określone w obwieszczeniu [3], ale zasady należy stosować nadal z rozporządzenia w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska [4]. Zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia [4]: do stawek dotyczących BZT5 i ChZT-CR określonych w obwieszczeniu [3] należy stosować współczynniki różnicujące określone w § 3 ust. 4-7 rozporządzenia [4].

Tak więc dla ścieków o kodzie „a” (ścieki „bytowe”) współczynniki różnicujące wg § 3 ust. 4 rozporządzenia [4] wynoszą:

0,3 dla BZT₅,
0,4 dla ChZT_CR.

Dla ścieków o kodzie „a” (tak jak też dla ścieków o kodzie „d”) zgodnie z art. 295 ust. 1 POŚ:

Wysokość opłaty ustala się, biorąc pod uwagę wskaźnik (BZT₅, ChZT_CR, zawiesina ogólna, suma chlorków i siarczanów), który powoduje opłatę najwyższą.

Inaczej byłoby w przypadku, gdyby ścieki komunalne, czyli „odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych”, nie były samymi ściekami bytowymi lecz mieszaniną ścieków. Wtedy dla takich ścieków komunalnych właściwy byłby kod „b”, a współczynniki różnicujące wg § 3 ust. 5 rozporządzenia [4] wynoszą:

0,4 dla BZT₅,
0,5 dla ChZT_CR.

Jednak dla ścieków o kodzie „b” (tak jak dla ścieków o kodzie „c”) zgodnie z art. 295 ust. 2 POŚ:

do opłaty ustalonej według zasad, o których mowa w ust. 1, dolicza się opłatę za inne substancje (fenole lotne, HCH, CCl4, PCP, aldryna, dieldryna, endryna, izodryna, HCB, HCBD, CHCl3, EDC, TRI, PER, TCB, rtęć, kadm, cynk, miedź, nikiel, chrom, ołów, arsen, wanad i srebro), zawarte w ściekach.

Uwaga. Kwalifikacja ścieków bytowych sprawia trudności. Wcześniej zakwalifikowałam je dla przypadku z tego pytania do kodu „d” („inne”), bo wydawało mi się, że nie spełniają opisu dla kodów „a”, b” i „c”. Mam nadzieję, że tym razem kwalifikacja ich do kodu „a” jest poprawna.

Uwaga. W przypadku ścieków opłatę za korzystanie ze środowiska ponosi ten, kto wprowadza ścieki (bytowe, przemysłowe, deszczowe, inne) do wód lub do ziemi, a nie ten kto wprowadza ścieki do obcej kanalizacji, np. do gminnej sieci kanalizacyjnej będącej „urządzeniem służącym do realizacji zadań własnych gminy”. Wtedy należy rozliczać się (najczęściej z PWiK) za usługę odbioru ścieków.

Podstawa prawna:

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 2, 3, 273, 286, 289, 295
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat – Dz. U. Nr 97/2009 r., poz. 816
[3] Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2010 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2011 – M.P. Nr 74/2010 r., poz. 945
[4] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska – Dz. U. Nr 196/2008 r., poz. 1217
[5] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne – Dz. U. Nr 239/2005 r., poz. 2019, ze zm. – art. 9