Jaki jest termin składania do WIOŚ wyników pomiarów imisji?

Pytanie: Moje pytanie dotyczy kwestii związanej z terminem składania do WIOŚ wyników pomiarów imisji z automatycznej stacji pomiarowej. Czy ma to być raportowane co miesiąc, co pół roku czy raz na rok? [T.Sz.]

Odpowiedź:

W przepisach prawnych OŚ nie ma określenia „imisja”, ale potocznie takie określenie funkcjonuje w znaczeniu określonym przez Encyklopedię PWN:

„imisja zanieczyszczeń, ilość zanieczyszczeń pyłowych lub gazowych odbierana przez środowisko; jest miarą stopnia jego zanieczyszczenia definiowaną jako stężenie zanieczyszczeń w powietrzu (wyrażane w jednostkach masy danego zanieczyszczenia, np. ditlenku siarki, na jednostkę objętości powietrza lub w ppm, ppb) oraz jako depozycja zanieczyszczeń — ilość danego zanieczyszczenia osiadającego na powierzchni ziemi.”

jest to więc definiowany w art. 3 POŚ:

28) poziom substancji w powietrzu – stężenie substancji w powietrzu w odniesieniu do ustalonego czasu lub opad takiej substancji w odniesieniu do ustalonego czasu i powierzchni

Terminy i sposobów prezentacji wyników pomiarów imisji regulowane są jedynie w:

– w rozporządzeniu [2], które dotyczy ustawowo wymaganych pomiarów imisji prowadzonych przez zarządzających drogami, liniami kolejowymi, liniami tramwajowymi, lotniskami oraz portami;

– w rozporządzeniu [3], które dotyczy ustawowo wymaganych pomiarów imisji prowadzonych przez WIOŚ.

Nie ma odpowiednich przepisów prawnych dotyczących pomiarów imisji w innych przypadkach, np. wykonywanych pomiarów przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą uciążliwą dla środowiska.

Wprawdzie rozporządzenie [4] określa terminy i sposób prezentacji wyników pomiarów, ale nie dotyczy pomiarów imisji lecz pomiarów emisji. Rozporządzenie to dotyczy wyłącznie pomiarów emisji wymaganych z mocy prawa, czyli dotyczy pomiarów wymaganych na podstawie rozporządzenia wydanego do art. 148 POŚ i wstępnych pomiarów emisji wymaganych w art. 147 ust. 4 POŚ). Niektórzy jednak rozciągają, moim zdaniem niesłusznie, obowiązkowe stosowanie tego rozporządzenia do pomiarów emisji wymaganych decyzją oraz do innych pomiarów.

Ogólny wymóg art. 28 POŚ mówi:

„Podmioty korzystające ze środowiska, obowiązane z mocy prawa oraz na mocy decyzji do pomiaru poziomu substancji lub energii w środowisku oraz wielkości emisji, gromadzą i przetwarzają dane z zachowaniem zasad określonych w ustawie i nieodpłatnie udostępniają informacje na potrzeby państwowego monitoringu środowiska.”

Do pomiaru imisji podmiot korzystający ze środowiska może być zobowiązany:

– z mocy prawa miejscowego, którym jest program ochrony powietrza publikowany w wojewódzkim dzienniku urzędowym, gdy w programie jest ustalony obowiązek prowadzenia pomiarów poziomów substancji w środowisku; wówczas w programie tym powinien być określony obowiązek przekazywania, ze wskazaną częstotliwością, wyników prowadzonych pomiarów (art. 84 POŚ);

– na mocy decyzji marszałka województwa wydanej z urzędu prowadzącemu instalację kwalifikowaną jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, gdy na danym obszarze są przekroczone dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu; wówczas podmiot obowiązany jest przechowywać wyniki pomiarów przez 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, którego dotyczą, ale przepisy prawne nie zobowiązują do przekazywania tych wyników (art. 95 POŚ); karze grzywny podlega podmiot, gdy nie prowadzi pomiarów poziomów substancji w powietrzu i nie przechowuje wyników pomiarów w wymaganym okresie (art. 333 POŚ);

– na mocy decyzji organu właściwego do wydania pozwolenia na emisję z instalacji wydanej prowadzącemu instalację, w której organ może nałożyć dodatkowe wymagania wykraczające poza wymagania, o których mowa w art. 147 i przepisach wydanych na podstawie art. 148, a także określić dodatkowe wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy ochrony środowiska; przepisy prawne nie zobowiązują jednak do przekazywania tych wyników pomiarów (art. 151 POŚ).

Prowadzenie państwowego monitoringu środowiska należy do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska, co wynika z art. 2 ustawy o IOŚ. Państwowy monitoring środowiska zbiera dane na podstawie m.in. pomiarów stanu środowiska, do których prowadzenia obowiązane są podmioty z mocy prawa albo na mocy decyzji (art. 27 POŚ).

Z powyższego wynika, że wyniki pomiarów imisji z automatycznej stacji pomiarowej należy zgodnie z art. 28 POŚ nieodpłatnie przekazywać do WIOŚ na potrzeby państwowego monitoringu środowiska, ale nie znajduję przepisów prawnych określających w jakiej formie i z jaką częstotliwością to uczynić.

Jeżeli forma i częstotliwość przekazywania wyników pomiarów imisji nie są określone w decyzji czy w programie ochrony powietrza, na mocy których jest taki obowiązek pomiarowy, to moim zdaniem dobrze byłoby ustalić to z WIOŚ, gdyż za nieudostępnienie wyników pomiarów grozi grzywna (art. 329 POŚ).

Jeżeli jednak podmiot wykonuje pomiary imisji z własnej woli, to moim zdaniem nie ma żadnego prawnego obowiązku przekazywania tych wyników do WIOŚ.

Uwaga. Eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem, do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny, a więc nie powinna przekraczać dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu określonych w załączniku 1 i 2 rozporządzenia [5] (art. 144 ust. 2 POŚ).

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 3, 28, 84, 95, 144, 147, 148, 149, 151, 329, 333
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji – Dz. U. Nr 18/2003 r., poz. 164
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza – Dz. U. Nr 216/2008 r., poz. 1377
[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji – Dz. U. Nr 215/2008 r., poz. 1366
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu – Dz. U. Nr 47/2008 r., poz. 281