Ostatnie dwie zmiany ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadzają nowy obowiązek wniesienia opłaty produktowej przez wprowadzających napoje w niektórych opakowaniach w przypadku nieosiągnięcia od 2025 r. wymaganych poziomów:

• zawartości recyklatu w butelkach plastikowych do 3 litrów;
• selektywnego zbierania opakowań (wielokrotnego użytku butelek szklanych do 1,5 l ) i odpadów opakowaniowych (butelek plastikowych do 3 l, puszek metalowych do 1 l) objętych systemem kaucyjnym.

Wg art. 14a UGOPAK:

Art. 14a.1. Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje będących butelkami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów jest obowiązany do zapewnienia, aby opakowania te, włącznie z ich zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych, zawierały udział wagowy wynoszący co najmniej:
1) od 2025 r. – 25% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, jeżeli głównym składnikiem tych opakowań jest politereftalan etylenu;
2) od 2030 r. – 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.

Wg art. 21a UGOPAK:

Art. 21a. 1. Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje jest obowiązany osiągnąć poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych co najmniej w wysokości określonej w załączniku nr 1a do ustawy.
Do osiągniętych poziomów selektywnego zbierania wlicza się jedynie opakowania i odpady opakowaniowe selektywnie zebrane w ramach systemu kaucyjnego.

2. Wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje jest obowiązany osiągnąć poziomy selektywnego zbierania opakowań co najmniej w wysokości określonej w poz. 3 załącznika nr 1a do ustawy.

Wymagane do osiągnięcia poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych określone w załączniku nr 1a do UGOPAK wynoszą:

• 77% w 2025 r.
• 81% w 2026 r.
• 84% w 2027 r.
• 87% w 2028 r.
• 90% w 2029 r. i w następnych latach.

Wg art. 34 UGOPAK (m.in.):

Art. 34. 1. Rozliczenie wykonania obowiązków określonych w art. 14a ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 21a ust. 1 i 2 następuje na koniec roku kalendarzowego.

2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.

2b. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonujący obowiązek, o którym mowa w art. 14a ust. 1, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej.

2c. Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, jest obowiązany wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań w odniesieniu do nieosiągniętych wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych, o których mowa w załączniku nr 1a do ustawy.

2d. Wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który nie zawarł umowy wskazanej w art. 40h ust. 3 i nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, jest obowiązany wnieść opłatę produktową.

2e. W przypadku gdy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 1, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej obliczonej oddzielnie dla poszczególnych rodzajów opakowań – każdy w wysokości 50%.

2f. W przypadku gdy wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, który zawarł umowę wskazaną w art. 40h ust. 3, nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 21a ust. 2, ten wprowadzający oraz podmiot reprezentujący prowadzący system kaucyjny, do którego ten wprowadzający przystąpił, są obowiązani do wniesienia opłaty produktowej – każdy w wysokości 50%.

Wg art. 37 UGOPAK:

Art. 37. 1. W przypadku gdy wprowadzający produkty w opakowaniach, wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, podmiot reprezentujący oraz organizacja odzysku opakowań, pomimo ciążącego obowiązku, nie wnieśli opłaty produktowej albo wnieśli opłatę niższą od należnej, marszałek województwa ustala, w drodze decyzji, wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej.

2. W przypadku niewykonania decyzji, o której mowa w ust. 1, marszałek województwa ustala, w drodze decyzji, dodatkową opłatę produktową w wysokości odpowiadającej 50% kwoty niewniesionej opłaty produktowej.

Z powyżej wymienionych opłat produktowych kosztem uzyskania przychodów jest według obecnych przepisów podatkowych wyłącznie poniesiona opłata produktowa wymieniona w art. 34 ust. 2 UGOPAK tj. w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu (art. 17 UGOPAK).

Natomiast według obecnych przepisów podatkowych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

• (nadal) dodatkowej opłaty produktowej (art. 37 UGOPAK)
• nowych opłat produktowych, które po raz pierwszy za rok 2025 będą musieli ponieść wprowadzający napoje w opakowaniach wymienionych w załączniku nr 1a do UGOPAK w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:
  • zawartości recyklatu (art. 14a, art. 34 ust. 2b UGOPAK)
  • zbierania (art. 21a, art. 34 ust. 2c – ust. 2f UGOPAK).

Taka sytuacja wynika z tego, że przy wprowadzeniu powyższych zmian do UGOPAK przez Dz. U. z 2023 r. poz. 877 i Dz. U. z 2023 r. poz. 1852 nie zostały wprowadzone żadne zmiany w ustawach podatkowych [1] i [2], a jedynie zmiany art. 2, 29a i 109 ustawy [3] w zakresie podatku VAT w związku z wprowadzonym systemem kaucyjnym dla opakowań wymienionych w załączniku nr 1a do UGOPAK.

Poniżej dla przypomnienia …

Szeroko rozumiane przepisy w zakresie ochrony środowiska nakładają na podmioty korzystające ze środowiska różne daniny publiczne, tzw. opłaty środowiskowe, jak również są podstawą do nakładania różnego rodzaju sankcji pieniężnych. Kary za przestępczość środowiskową przewidują też inne ustawy – m.in. Kodeks karny i Kodeks wykroczeń. Jednak nie wszystkie opłaty i kary jednakowo są traktowane przez przepisy podatkowe.

Opłaty środowiskowe uznaje się za koszty pośrednie, gdyż nie można ich bezpośrednio powiązać z konkretnymi przychodami podatnika, ale związane są z całokształtem prowadzonej przez niego działalności. Jeżeli są spełnione wszystkie kryteria zaliczenia opłaty środowiskowej do kosztów uzyskania przychodu, to rozlicza się ją podatkowo w dacie jej poniesienia, czyli w dniu, na który ujęto ją jako koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) (art. 15 [1] oraz art. 22 [2]).

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 18, 19, 19a, 19b, 19c, 19d, 19e, 21, 29, 54 [1] oraz art. 23 ust. 1 [2]) m.in.:

• grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar
  
• kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:
  – nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska (dotyczy m.in. ustaw: UCZIP, POŚ, UPROD, UWŚ, URP, USZ, UMPO, UOW, UOOŚ, UBA, USCHM, UO2, UGOPAK, UOZON2, UHE3, USEE2, PW2)
  – niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
  
• (od 2003 r.) dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 17 ust. 2 UPROD, z tym że kosztem uzyskania przychodów jest poniesiona opłata produktowa, o której mowa w art. 12 ust. 2 UPROD (opłata produktowa za niewykonany odzysk i recykling zużytych olejów i preparatów smarowych oraz opon, opłata produktowa za nieosiągnięty poziom zbierania odpadowych narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne)
  
• (od 2006 r.) dodatkowej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów, o której mowa w art. 17 ust. 2 URP, z tym że kosztem uzyskania przychodów są poniesione opłaty, o których mowa w art. 14 ust. 1 URP (opłata za brak sieci zbierania pojazdów) oraz art. 28a ust. 1 URP (opłata za nieosiągnięcie wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji), z wyłączeniem połowy opłaty ustalonej zgodnie z art. 28a ust. 4 URP
  
• (od 2016 r.) dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 77 ust. 2 USEE2, z tym że kosztem uzyskania przychodów jest poniesiona opłata, o której mowa w art. 72 ust. 2 USEE2 (opłata produktowa za nieosiągnięty poziom zbierania, odzysku lub przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu)
  
• (od 2010 r.) dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 42 ust. 2 UBA, z tym że kosztem uzyskania przychodów są poniesione wydatki, o których mowa w art. 37 ust. 4 UBA (przeznaczone albo przekazane kwoty na publiczne kampanie edukacyjne), oraz poniesione opłaty, o których mowa w art. 38 ust. 2 UBA (opłata produktowa za nieosiągnięty poziom zbierania zużytych przenośnych baterii i akumulatorów)
  
• (od 2014 r.) dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 UGOPAK, z tym że kosztem uzyskania przychodów jest poniesiona opłata produktowa, o której mowa w art. 34 ust. 2 UGOPAK (opłata produktowa za nieosiągnięty poziom odzysku lub recyklingu, a od 2022 r. – recyklingu)
  
• odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej
  
• odpisów na fundusz rekultywacji w wysokości przekraczającej kwotę określoną przez podatnika na dany rok w planie rekultywacji terenów poeksploatacyjnych, skorygowaną o kwotę pozostałości środków tego funduszu według stanu na początek roku podatkowego (uwaga – dotyczy to tylko osób prawnych)
  
• opłat sankcyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wpłacie do budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (uwaga – w przypadku prowadzących zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej dotyczy to opłat z ustaw m.in.: POŚ, UPROD i URP określonych w rozporządzeniu [4] jako sankcyjne!)

Opłata recyklingowa, o której mowa w art. 40c UGOPAK, pobrana w jednostce handlowej za 'foliówki’ jest przychodem (art. 12 ust. 1 pkt 11 [1], art. 14 ust. 2 pkt 18 [2]), a wniesiona następnie na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa jest kosztem uzyskania przychodu (art. 15 ust. 1aa [1], art. 22 ust. 1aa [2]).

Natomiast dla nowej od 2024 r. opłaty 'kubkowej’ / 'konsumenckiej’ (pobieranej za kubki i pojemniki, analogicznej do ww. opłaty recyklingowej) wprowadzonej do art. 3b UPROD przez Dz. U. z 2023 r. poz. 877 nie ma obecnie żadnych odniesień w ustawach podatkowych [1] i [2]. Opłata ta ma być pobierana w jednostkach handlowych i gastronomicznych oraz przez prowadzących urządzenia vendingowe, a następnie wniesiona na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa.

Również przepisy podatkowe [1] i [2] milczą na temat nowej od 2024 r. corocznej opłaty wprowadzonej do art. 3k UPROD przez Dz. U. z 2023 r. poz. 877 ponoszonej na pokrycie kosztów zbierania itd. przez wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 9 do UPROD.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
[2] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowych od osób fizycznych
[3] Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
[4] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 lipca 2004 r. w sprawie wykazu opłat o charakterze sankcyjnym (uwaga – rozporządzenie dotyczy tylko prowadzących zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej)
UCZIP – Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
POŚ – Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
UPROD – Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
UWŚ – Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
URP – Ustawa dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
USZ – Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
UMPO – Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów
UOW – Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych
UOOŚ – Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
UBA – Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
USCHM – Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
UO2 – Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
UGOPAK – Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi
UOZON2 – Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych
UHE3 – Ustawa z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
USEE2 – Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
PW2 – Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń
Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska
Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
SUP – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko

Tematy powiązane

’Opłata kubkowa’ od stycznia 2024 r.
Nowe obowiązki dotyczące produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych

komentarze 2

“Nie każda opłata produktowa za opakowania będzie kosztem uzyskania przychodów”

1. 
   1 Marian napisał(a) 12:00, 29.01.2024:

   Czy zwykłą opłatę produktową od wprowadzania na rynek produktów w opakowaniach (oraz sprzętu) można wliczyć do kosztów uzyskania przychodów w przypadku kiedy podpisaliśmy umowę z organizacją odzysku?

2. 
   2 Joanna Wilczyńska napisał(a) 16:27, 03.03.2024:

   W przypadku sprzętu elektrycznego i elektronicznego z przepisów podatkowych jednoznacznie wynika, że kosztem uzyskania przychodów jest poniesiona opłata, o której mowa w art. 72 ust. 2 USEE2 (’zwykła’ opłata produktowa za nieosiągnięty poziom zbierania, odzysku lub przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu), gdyż opłatę tę ponosi zawsze wprowadzający sprzęt elektr. niezależnie od tego, czy ma podpisaną umowę z organizacją odzysku sprzętu elektr., gdyż organizacja taka nie może przejąć obowiązku wniesienia tej opłaty, co wynika z art. 11 ust. 1 pkt 2 USEE2:
   ’Art. 11. 1. Wprowadzający sprzęt wykonuje obowiązki określone w ustawie:
   1) samodzielnie albo
   2) za pośrednictwem organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, z wyłączeniem obowiązków, o których mowa w art. 12–14, art. 17, art. 22 ust. 1 i 3, art. 72 ust. 2 i art. 84.’

   Inaczej jest w przypadku opłaty produktowej dotyczącej opakowań, gdyż ponosi ją organizacja odzysku opakowań, gdy wprowadzający produkty w opakowaniach ma z nią podpisaną umowę, gdyż:
   – wg art. 17 UGOPAK:
   ’Art. 17. 1. Wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany zapewniać recykling odpadów opakowaniowych takiego samego rodzaju jak odpady
   opakowaniowe powstałe z tego samego rodzaju opakowań jak opakowania, w których wprowadził produkty do obrotu, z uwzględnieniem art. 18.
   2. Wprowadzający produkty w opakowaniach wykonuje obowiązek, o którym mowa w ust. 1, samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań, której zlecił jego wykonanie.’
   – wg art. 34 ust. 2 UGOPAK:
   ’2. Wprowadzający produkty w opakowaniach oraz organizacja odzysku
   opakowań, którzy nie wykonali obowiązku określonego w art. 17 ust. 1, są obowiązani wnieść opłatę produktową obliczoną oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu oraz poziomu recyklingu dla wszystkich opakowań razem.’

---

Skomentuj...

• Δ