Zmiana decyzji

Pytanie: Czy organ może z urzędu (na podstawie art. 155 kpa) zmienić PZ dla Zakładu? Sytuacja jest następująca: Zakład posiada pozwolenie zintegrowane, w którym określono m.in. dopuszczalne wartości emisji hałasu do środowiska z instalacji zakładu. Zobowiązano jednocześnie zakład do prowadzenia pomiarów kontrolnych hałasu na wskazanych terenach chronionych. Na dzień wydawania pozwolenia, dla terenów chronionych zabudowanych o charakterze zabudowy zagrodowej, ustalono wartości dopuszczalne hałasu 55 dB w dzień i 45 dB w nocy. Jednak kilka lat po wydaniu pozwolenia, wprowadzono zmianę planu zagospodarowania przestrzennego dla tego terenu, zmieniono w nim definicje zabudowy z zagrodowej na jednorodzinną, co w konsekwencji wpływa na określenie innych bardziej rygorystycznych wartości dopuszczalnych hałasu ( 45 dB w dzień i 40 dB w nocy). Wyniki prowadzonych przez zakład badań monitoringowych wykazują zachowanie norm, znacznie poniżej wartości 45 db i 40 dB. Czy w takim razie organ może skorzystać z zapisu art. 155 kpa i zmienić z urzędu PZ za zgodą strony, czy raczej wnieść do zakładu o wystąpienie z wnioskiem o zmianę pozwolenia? [M.L]

Odpowiedź: Jeżeli prowadzący instalację jako strona pozwolenia zintegrowanego zgadza się na zmianę warunków określonych w pozwoleniu zintegrowanym, to organ z urzędu może zmienić pozwolenie na podstawie art. 155 k.p.a., ale musi wykazać, że zmianie nie sprzeciwiają się przepisy szczególne i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Nie widzę (ale może jest) podstawy prawnej, aby w takim przypadku zobowiązywać prowadzącego instalację do wystąpienia z wnioskiem o zmianę pozwolenia zintegrowanego.

Jednak orzecznictwo administracyjne mówi, że zmiana na podstawie art. 155 k.p.a. ostatecznej decyzji administracyjnej jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy obowiązują przepisy prawne, na podstawie których ta decyzja została wydana.
Mając na uwadze, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego (wg art. 14 ust. 8 ustawy [2]), to moim zdaniem nie można mówić o takim samym stanie prawnym, gdy zmiana tego planu polega na zmianie zaklasyfikowania obszaru z „zabudowy zagrodowej” na „zabudowę mieszkaniową jednorodzinną”, co skutkuje zmianą dopuszczalnych poziomów hałasu dla tego obszaru zgodnie z rozporządzeniem [3] z 55/45 dB (pora dnia/pora nocy) na 50/40 dB (pora dnia/pora nocy).
Może więc do tego przypadku należy rozważyć zastosowanie art. 195 ust. 1 pkt 2 POŚ:

Art. 195. 1. Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone bez odszkodowania, jeżeli:
2) przepisy dotyczące ochrony środowiska zmieniły się w stopniu uniemożliwiającym emisję lub korzystanie ze środowiska na warunkach
określonych w pozwoleniu;

A może trzeba zastosować art. 196 ust. 1 pkt 1 POŚ:

Art. 196. 1. Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone za odszkodowaniem, jeżeli:
1) przemawiają za tym względy ochrony środowiska

Uwaga. Ponadto, do 5 lat od zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego podmiot może wystąpić o odszkodowanie (gdyby musiał w związku z tym np. zastosować ekrany akustyczne albo zrezygnować z pracy w porze nocy) na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy [2]:

Art. 36. 1. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust. 2, żądać od gminy:
1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
2) wykupienia nieruchomości lub jej części.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) (Dz. U. z 2016 r. poz. 23, z późn. zm.)
[2] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r. poz. 778, z późn. zm.)
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112 .)
[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) (Dz. U. z 2016 r. poz. 672, z późn. zm.)