Spalanie paliw w silnikach to proces spalania paliw w celu wytworzenia wyłącznie energii, niezależnie od:

• rodzaju wytwarzanej energii – elektryczna, mechaniczna;
• rodzaju silnika – silnik o zapłonie samoczynnym (tzw. Diesla lub wysokoprężny), silnik o zapłonie iskrowym (tzw. benzynowy lub gaźnikowy), silnik gazowy (w tym turbina gazowa);
• rodzaju paliwa – olej napędowy (ON), benzyna, gaz płynny propan-butan (LPG, autogaz), gaz ziemny sprężony (CNG), gaz (ziemny, koksowniczy …), biogaz (gaz z fermentacji substancji organicznych), biopaliwo ciekłe (biodiesel, bioetanol, biometanol, ester, olej roślinny …),  …;
• rodzaju urządzenia, w którym silnik jest zamontowany – stacjonarne, niestacjonarne;
• miejsca eksploatacji – w instalacji, poza instalacją, w zakładzie, poza zakładem …

Emisja ze spalania paliw w silnikach wymaga uwzględnienia w opłatach za korzystanie ze środowiska za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, niezależnie od powyżej wymienionych przypadków i niezależnie od tego, czy dla danego rodzaju silnika i rodzaju paliwa została określona jednostkowa stawka opłaty ryczałtowej za spalenie 1 tony paliwa, czy nie ma takiej stawki. Pamiętać trzeba, że obecnie do opłat nadal obowiązuje rozporządzenie [2] z 2008 r. za wyjątkiem samych stawek. Z rozporządzenia [2] stosuje się więc wszelkie zasady, odnośniki i ich objaśnienia, np. odnośnik 6 w tabeli ze stawkami ryczałtowymi za emisję ze spalania paliw w silnikach, którego objaśnienie brzmi:

6)   Dla pozycji oznaczonych „–” oraz dla przypadków nieuwzględnionych w tabeli D, wysokość opłaty należy ustalić na zasadach ogólnych z wykorzystaniem tabeli A. Oznacza to, że należy określić wielkość emisji poszczególnych zanieczyszczeń emitowanych przez silnik pojazdu (dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, metan, ołów, podtlenek azotu, pyły i sadza, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory alifatyczne i ich pochodne, węglowodory pierścieniowe, aromatyczne i ich pochodne) na podstawie własnych ustaleń podmiotu (w szczególności: pomiarów, informacji producenta silnika lub innych danych technicznych lub technologicznych). Później należy pomnożyć ilość każdego z zanieczyszczeń przez odpowiednią stawkę jednostkową dla danego zanieczyszczenia określoną w tabeli A, a następnie należy zsumować otrzymane wyniki, uzyskując kwotę całej opłaty.

Czyli w przypadku braku stawki ryczałtowej najpierw należy określić emisję poszczególnych substancji ze spalania paliwa w silniku, a następnie obliczyć opłatę z wykorzystaniem stawek dla poszczególnych substancji określonych w odpowiednim obwieszczeniu: [3] – dla spalonego paliwa w 2010 r., [4] – dla spalonego paliwa w 2011 r.

Przy ustalaniu opłaty za korzystanie ze środowiska za wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów należy pamiętać, że w przypadku braku wymaganego pozwolenia na eksploatację instalacji opłaty muszą być podwyższone o 500 %, analogicznie jak w przypadku poboru wód lub wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi bez wymaganego pozwolenia (art. 292 POŚ).

Dlatego ważne jest ustalenie, czy spalanie paliwa w silniku występuje w „instalacji” czy nie, a jeżeli tak – to czy emisja ze spalania paliwa w silniku wymaga pozwolenia czy nie.

Jeżeli silnik spalinowy jest w urządzeniu stacjonarnym (np. turbina gazowa, agregat prądotwórczy stacjonarny), to jest to „instalacja” w rozumieniu art. 3 pkt 6 POŚ.

Jeżeli silnik spalinowy w pojeździe albo maszynie roboczej (np. wózek widłowy) będzie eksploatowany w pomieszczeniu z wentylacją grawitacyjną lub mechaniczną (np. hala magazynowa, produkcyjna) albo z miejscowym odprowadzaniem spalin (np. warsztat naprawczy pojazdów), to taka emisja ze spalania paliw w silnikach, to jest również emisja z „instalacji”.

Jeżeli proces spalania w silnikach występuje w „instalacji”, to w związku z tym, że tak samo jak w przypadku kotłów jest to proces spalania paliwa w celu wytworzenia wyłącznie energii, należy moc takich silników oraz kotłów uwzględniać przy sumowaniu nominalnej mocy cieplnej w paliwie dla instalacji tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu (zakład w rozumieniu art. 3 pkt 48 POŚ). Dotyczy to przepisów:

– rozporządzenia [5], na podstawie którego stwierdza się, że wymagają pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wszystkie „instalacje energetyczne” na terenie zakładu, gdy łącznie przekraczają odpowiednio (w zależności od paliwa) 5, 10 lub 15 MW;

– rozporządzenia [6], na podstawie którego stwierdza się, że wymagają zgłoszenia wszystkie „instalacje energetyczne” na terenie zakładu niewymagające pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, gdy łącznie przekraczają 1 MW;

– rozporządzenia [7], na podstawie którego stwierdza się, że wymagają pozwolenia zintegrowanego znajdujące się na terenie zakładu wszystkie „instalacje w przemyśle energetycznym do spalania paliw” (kod IPPC 1.1 – Elektrociepłownie i inne instalacje do spalania paliw), gdy łącznie przekraczają 50 MW;

– rozporządzenia (WE) [8], na podstawie którego (przy uwzględnieniu pkt 1.1.2 Wytycznych Komisji Europejskiej dotyczących wdrażania Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń) stwierdza się, że podmiot musi zgłosić zakład (art. 5 drugi akapit [8]) do WIOŚ, a w przypadku przekroczenia wartości progowych dla uwolnień i transferów zanieczyszczeń oraz transferów odpadów określonych w [8] przekazać do WIOŚ do 31 marca sprawozdanie PRTR za poprzedni rok (art. 236b POŚ), gdy znajdujące się na terenie zakładu wszystkie instalacje do spalania paliw jako instalacje w „przemyśle energetycznym” (kod PRTR 1.(c) – Elektrociepłownie i inne instalacje do spalania paliw) łącznie przekraczają 50 MW;

– rozporządzenia [9], na podstawie którego stwierdza się, że wymagane jest zezwolenie na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji, gdy znajdujące się na terenie zakładu wszystkie instalacje do spalania paliw w „działalności energetycznej” jako instalacje o kodzie E1.1 – „Instalacje spalania z wyjątkiem instalacji spalania odpadów niebezpiecznych lub komunalnych” łącznie przekraczają 20 MW.

Uwaga. Spalanie paliw w silnikach (poza niektórymi turbinami gazowymi), w przeciwieństwie do spalania w kotłach (od 1 MW), nie podlega standardom emisyjnym (§ 5 ust. 3 [10]), a w związku z tym nie podlega też pomiarom wielkości emisji z mocy prawa (§ 2 [11]).

Podstawa prawna:

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 3, 273-292
[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska – Dz. U. Nr 196/2008 r., poz. 1217
[3] Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 – M.P. Nr 57/2009 r., poz. 780
[4] Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2010 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2011 – M.P. Nr 74/2010 r., poz. 945
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 881
[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 880
[7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości – Dz. U. Nr 122/2002 r., poz. 1055
[8] Rozporządzenie (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE – Dz. U. L 33/2006 r., str. 1, ze zm.
[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lipca 2009 r. w sprawie rodzajów instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji – Dz. U. Nr 136/2009 r., poz. 1120
[10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji – Dz. U. Nr 260/2005 r., poz. 2181, ze zm. – rozdział 2
[11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody – Dz. U. Nr 206/2008 r., poz. 1291 – § 2

Tematy powiązane:

Definicje “zakładu” w przepisach o ochronie środowiska
Definicja “instalacji” w przepisach o ochronie środowiska
“Tytuł prawny” w przepisach o ochronie środowiska
Nominalna moc cieplna w przepisach o ochronie środowiska
Za lata 2011 i 2012 opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza na dotychczasowych zasadach
Interpretacja Ministerstwa Środowiska z 24.07.2003 r. – PElp-021-06/997/03 łk – odpowiedź na pytanie 3 dotyczy kwalifikowania stacjonarnych silników spalinowych jako instalacje energetyczne

Jeden komentarz

“Spalanie paliw w silnikach a przepisy o ochronie środowiska”

1. 
   1 Ewa napisał(a) 13:46, 13.06.2024:

   Jak wygląda obecnie sytuacja prawna w odniesieniu do silników (w agregatach prądotwórczych) o mocy cieplnej powyżej 1 MW, szczególnie w odniesieniu do obowiązku dotrzymywania standardów oraz pomiarów emisji?

---

Skomentuj...

• Δ