Skróty ustaw i innych aktów prawnych
Zasady przytaczania tytułów aktów normatywnych, wraz z oznaczeniem roczników, numerów i pozycji dzienników urzędowych, w których zostały one ogłoszone, określone zostały w Zasadach techniki prawodawczej [1]. Takie zasady stosowane są w samych aktach prawnych i powinny być też stosowane w decyzjach administracyjnych i innych oficjalnych dokumentach. Natomiast poza nimi np. na tym blogu jak i na innych stronach Internetu, w prasie, w różnych opracowaniach itd. często dla aktów prawnych stosuje się mocno skrócony tytuł albo skrót literowy, co nigdzie nie jest regulowane poza normami językowymi. Jednak w praktyce wygląda to tak, że każdy używa swoje skróty aktów prawnych nie stosując żadnych norm językowych. Dobrze jest jednak wtedy podać objaśnienie zastosowanego skrótu.
Niektóre skróty przyjęły się szerzej jak np. POŚ, jako skrót Prawa ochrony środowiska, chociaż stosowany jest w różnych odmianach: poś, p.o.ś, u.p.o.ś, Poś, UPoś, a pewnie są też i inne.
Podobnie k.p.a. (to jest pisownia wg słownika ortograficznego – S. Jodłowski, W. Taszycki), jako skrót Kodeksu postępowania administracyjnego, używany jest zwyczajowo też jako KPA, Kpa.
Dla ustawy o odpadach ja stosuję skrót UO, ale funkcjonują też skróty: UoO, u.o., U.O. …
Dzięki skrótom tekst jest czytelniejszy, szczególnie gdy tytuł aktu prawnego jest zbyt długi i przytoczenie go w całości powoduje często niezrozumienie tekstu. Tak jest np. w przypadku ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, dla której mój skrót to: UOOŚ, ale stosowany jest też: Uooś, u.o.o.ś., u.u.i.ś. …
Pełny tytuł aktu prawnego wg § 16 [1] zawiera:
oznaczenie rodzaju aktu (ustawa, rozporządzenie, obwieszczenie …)
datę (jest to data ostatecznego uchwalenia ustawy przez Sejm, a w przypadku innego aktu prawnego np. rozporządzenia jest to data podpisania np. przez Ministra Środowiska)
ogólne określenie przedmiotu aktu prawnego (np. „o odpadach”, „Prawo wodne”).
W przypadku, gdy ustawa wyczerpująco reguluje obszerną dziedzinę spraw, to w tytule po dacie i myślniku określenie przedmiotu ustawy rozpoczyna się wg § 19 [1] od pisanych wielką literą wyrazów „Prawo”, „Ordynacja” albo „Kodeks”. Natomiast w przypadku ustawy wprowadzającej w tytule po dacie i myślniku określenie przedmiotu ustawy rozpoczyna się od wyrazów „Przepisy wprowadzające …”.
Dla przywoływanych takich ustaw można stosować skrócone tytuły (pełny tytuł z datą wraz z oznaczeniem dziennika urzędowego, w którym została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany albo ostatni tekst jednolity i jego zmiany, wystarczy podać tylko przy pierwszym przywołaniu), np.:
- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.); ustawa – Prawo ochrony środowiska, Prawo ochrony środowiska, mój skrót: POŚ
- ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.); ustawa – Prawo wodne, Prawo wodne, mój skrót: PW
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.); ustawa – Ordynacja podatkowa; Ordynacja podatkowa
- ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.); Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.
Natomiast dla innych ustaw (bez dużych liter w tytule) skrócony tytuł będzie tylko bez daty, np.:
- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243); ustawa o odpadach; mój skrót: UO
- ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495, z późn. zm.); ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym; mój skrót: USEE
Podobne zasady dotyczą innych aktów normatywnych ogólnokrajowych, wewnętrznych i prawa miejscowego: rozporządzeń, obwieszczeń, uchwał i innych.
Uwaga. Stosowane w aktach prawnych skróty oznaczają:
– Dz. U. – Dziennik Ustaw
– M.P. – Monitor Polski
– Nr – kolejny numer ogłoszony w danym roku
– poz. – kolejna pozycja w danym roku (= lp.)
– z późn. zm. – z późniejszymi zmianami ogłoszonymi później (= ze zm.)
Uwaga. Powyżej podałam jak prawidłowo wg § 162 [1] należy podawać dziennik urzędowy dla danego aktu prawnego. Tak powinno być w oficjalnych dokumentach. Poza tymi każdy podaje po swojemu, ja np. dla USEE podaję: Dz. U. Nr 180/2005 r., poz. 1495, ze zm. albo Dz. U. Nr 180/2005 r., poz. 1495 + zmiany.
Podstawa prawna
[1] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” – Dz. U. Nr 100/2002 r., poz. 908 – § 16, 19, 123, 158, 161, 162
Temat dnia | 4 komentarze »
Tagi: akty, poz., prawo, przepisy, skróty, ustawy, z późn., zm.
pomocne ale zabrakło mi skrótu o który tak naprawdę mi chodzi a zatem to na co autorka się powoływała Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie “Zasad techniki prawodawczej” :)
Poprawne są tylko nazwy w formach
k.k, też kk (kodeks karny – tu jako przykład ilustrujący regułę językową), pisane wyłącznie małymi literami, a z kropkami, bez odstępów.
Nazwy kodeksów kończące się wyrazem zaczynającym samogłoską, mają tylko jeden wariant, np. k.p.a. (inne niedopuszczalne jak choćby kpa).
Jak widać, każdy pisze, jak chce, więc niechlujstwo językowe nadal się panoszy.
Poprawne są tylko nazwy w formach
k.k, też kk (kodeks karny – tu jako przykład ilustrujący regułę językową), pisane wyłącznie małymi literami, a z kropkami, bez odstępów.
Nazwy kodeksów kończące się wyrazem zaczynającym samogłoską, mają tylko jeden wariant, np. k.p.a. (inne niedopuszczalne jak choćby kpa).
Jak widać, każdy pisze, jak chce, więc niechlujstwo językowe nadal się panoszy.
A dla [Ustawy o odpadach] winien być stosowany skrót u. o o. albo u.o. (w drugim przypadku pomija się spójniki czy przyimki i pisze bez odstępów, w pierwszym zachowuje odstępy ze względu na [o] stojące w środku nazwy, a nie będącę zasadniczym, długim wyrazem w całej nazwie). UO jest niedopuszczalnym skrótem, tak jak i uo (per analogia do k.p.a.)!
Ten skrót, UO, zarezerwowany jest dla np. Uniwersytetu Opolskiego.
I te zasady przydają się do łatwiejszego rozszyfrowywania treści kryjących się w skrótach.