Pytanie: W budynkach wybudowanej w latach 70-tych, niszczejącej (dosłownie) od 15 lat Fermy Tuczu Trzody Chlewnej pozamiejscowy inwestor planuje hodować ponad 1000 sztuk trzody (to wersja dla naiwnych). Budynki znajdują się w centrum wsi (niecałe 50 metrów od zabudowań mieszkalnych i hydroforni – punktu poboru i uzdatniania wody). Nie przeprowadzono żadnych prac poza „reperacją posadzek i przegradzaniem pomieszczeń na boksy dla zwierząt”. Wszystko przez lata niszczało, a teraz wystarczyło pomalować i jest zgodnie z normami? Czy w świetle prawa naprawdę można rozpocząć opisaną działalność, bez odpowiednich pozwoleń, bez jakiegokolwiek sprawdzenia i odbioru przez odpowiednie służby stanu technicznego obiektów i instalacji? [A.G.]

Odpowiedź: Zagadnienie pod względem prawnym należy podzielić na etap inwestycji i na etap eksploatacji.

• Etap inwestycji

Chów takiej ilości trzody chlewnej kwalifikuje się wg rozporządzenia [1] do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Należy przeanalizować § 2 ust. 2 i § 3 ust. 2 rozporządzenia [1], czy przebudowa fermy kwalifikowana jest też do takich przedsięwzięć, gdyż wówczas wymagana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (DOŚU), którą należy dołączyć do wniosku o pozwolenie budowlane (art. 72 ust. 1 pkt 1 UOOŚ) oraz do zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego (art. 72 ust. 1a UOOŚ). W celu prawidłowej kwalifikacji należałoby ustalić, na jaką ilość sztuk trzody ferma została kiedyś zbudowana, a jaka jest teraz planowana obsada.

Przegradzanie pomieszczeń na boksy dla zwierząt w istniejących obiektach fermy to moim zdaniem wg definicji Prawa budowlanego:

przebudowa rozumiana jako wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których nastąpiła zmiana parametrów użytkowych istniejącego obiektu budowlanego.

Gdy ta przebudowa kwalifikowana będzie do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko i gdy wymagać będzie przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (na podstawie raportu OOŚ i z udziałem społeczeństwa), to na przebudowę wymagane jest pozwolenie budowlane (art. 29 ust. 3 PB).

Ponadto w przypadku zakwalifikowania przebudowy do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli podjęcie działalności na fermie zmieni warunki np. ochrony środowiska (np. poprzez zwiększenie ilości zwierząt), to podlega to moim zdaniem obowiązkowi zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego (art. 71 PB), co również wymaga dołączenia DOŚU (uzyskanej na podstawie raportu OOŚ i udziału społeczeństwa lub na podstawie karty informacji przedsięwzięcia).

Ponadto w przypadku takiej kwalifikacji, 30 dni przed terminem oddania do użytkowania przebudowanej fermy należy poinformować wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (WIOŚ) o terminie oddania obiektu do użytkowania (art. 76 ust. 4 POŚ, sankcje – art. 331, 365 ust. 2 POŚ).

• Etap eksploatacji

Jeżeli w fermie po przebudowie będzie więcej niż 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior (niezależnie od faktycznej obsady w danej chwili), to prowadzący fermę musi:

– posiadać pozwolenie zintegrowane na eksploatację takiej fermy (instalacji) (art. 201 POŚ i rozporządzenie [5]), wydane przy udziale społeczeństwa (art. 218 POŚ);

– posiadać plan nawożenia zaopiniowany przez okręgową stację chemiczno-rolniczą (art. 18 [8]);

– zagospodarować co najmniej 70 % gnojówki i gnojowicy na użytkach rolnych, których jest posiadaczem i na których prowadzi uprawę roślin, a pozostałe 30 % może zbyć w sposób określony w art. 3 ust. 3 (art. 18 [8]);

– przechowywać nawozy naturalne (inne niż gnojówka i gnojowica) na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu (art. 25 ust. 2 [8).

W przypadku mniejszej ilości stanowisk dla świń w fermie niż 2000 nie jest wymagane pozwolenie zintegrowane, ale wymagane jest:

– dla co najmniej 210 DJP – pozwolenie na wprowadzanie substancji do powietrza (art. 181 POŚ i [6]);

– dla co najmniej 40 DJP ale poniżej 210 DJP – zgłoszenie z uwagi na wprowadzanie substancji do powietrza (art. 152 POŚ i [7]), z tym że dla istotnej zmiany instalacji (fermy) organ w określonych w art. 152 ust. 4 i 4a POŚ przypadkach wyda w decyzji sprzeciw.

Ponadto, od 2011 r. niezależnie od ilości trzody, gnojówkę i gnojowicę należy przechować wyłącznie w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego nawozu (art. 25 ust. 1, art. 53 [8]). Zbiorniki te zgodnie z rozporządzeniem [9] powinny mieć dno i ściany nieprzepuszczalne; zbiorniki zamknięte powinny być szczelnie przykryte oraz zaopatrzone w otwór wentylacyjny i zamykany otwór wejściowy.

W przypadku ponadnormatywnej uciążliwości hałasu z fermy organ ochrony środowiska wyda decyzję o dopuszczalnym hałasie, której przekraczanie skutkuje karami (art. 115a POŚ i [10]).

Za nieprzestrzeganie powyższych wymagań w okresie eksploatacji przewidziane są sankcje nakładane przez WIOŚ.

Uwaga. Przy kwalifikacji do przedsięwzięć oraz przy kwalifikacji do pozwolenia czy zgłoszenia ze względu na emisję substancji do powietrza stosuje się nie sztuki zwierząt lecz tzw. DJP (duże jednostki przeliczeniowe inwentarza). Współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt na DJP dla świń wynoszą wg [1] następująco: 0,4 – knury, 0,35 – maciory, 0,14 – tuczniki, 0,07 – warchlaki od 2 do 4 miesięcy, 0,02 – prosięta do 2 miesięcy. Z tego wynika, że np. 1500 szt. tuczników to 1500 szt. x 0,14 DJP/szt. = 210 DJP, a  286 szt. tuczników to 286 szt. x 0,14 DJP/szt. = 40 DJP.

Uwaga. Jak będzie ustawa o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej, to będą dodatkowe możliwości prawne ograniczania uciążliwości fermy.

Uwaga. Przy kwalifikacji przedsięwzięć można skorzystać z: „Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko – przewodnik po rozporządzeniu Rady Ministrów”, Tomasz Wilżak, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, 2011.

Podstawa prawna

[1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – Dz. U. Nr 213/2010 r., poz. 1397
[2] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (UOOŚ) – Dz. U. Nr 199/2008 r., poz. 1227, ze zm. – art. 71, 72
[3] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (PB) – Dz. U. Nr 243/2010 r., poz. 1623, ze zm. – art. 3, 29, 71
[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 76, 152, 201, 331, 365
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości – Dz. U. Nr 122/2002 r., poz. 1055
[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 881
[7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia – Dz. U. Nr 130/2010 r., poz. 880
[8] Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu – Dz. U. Nr 147/2007 r., poz. 1033 – art. 25
[9] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie – Dz. U. Nr 132/1997 r., poz. 877 + zmiana (Dz. U. Nr 108/2009 r., poz. 907)
[10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku – Dz. U. Nr 120/2007 r., poz. 826

Tematy powiązane

Jest nowe rozporządzenie o przedsięwzięciach mogących znacząco oddziaływać na środowisko
Czy powinna być ponownie przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko i nowa decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach?
Zgłoszenie instalacji z uwagi na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza
Odory – przeciwdziałanie uciążliwości zapachowej

komentarze 2

1. 
   1 Robert . napisał(a) 06:33, 18.05.2011:

   1) A jeśli przebudowa nie wymaga pozwolenia na budowę a jedynie można ją wykonać na zgłoszenie. W Art 72 Ustawy OOŚ nie jest wymienione zgłoszenie.

2. 
   2 Joanna Wilczyńska napisał(a) 08:54, 18.05.2011:

   Od 20.07.2010 r. obowiązuje dopisany ust. 1a w art. 72 UOOŚ:
   „1a. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.”

Skomentuj...