Utrata statusu odpadów
Pytanie: Firma wystąpiła z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przetwarzanie metodą R5 odpadu o kodzie 10 01 02 oraz 10 01 17 (w procesie produkcji wyrobów betonowych) podając masę przetwarzanych odpadów w ilości 2000 Mg/rok każdy. Nie podała masy odpadów powstających w wyniku przetworzenia, podała dobową produkcję betonu na poziomie 250-270 ton. Jak czytam z wniosku wg mnie jest to po prostu 0dzysk, ponieważ cały popiół został przetworzony w produkcji i do niej wykorzystany. Czy zatem zaszła utrata statusu odpadów? Jeśli tak to do umieszczenia jakich adnotacji organ jest obowiązany w swojej decyzji? Z tego co wiem są tylko 2 akty UE określające kryteria odnośnie utraty statusu odpadów (stłuczka szklana oraz złom żelaza, stali i aluminium). Co zatem zrobić z popiołami?
Ponadto działalność w zakresie przetwarzania odpadów powinna być poprzedzona uzyskaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – firma posiada taką decyzję, ale dotyczy ona produkcji wyrobów betonowych a nie przetwarzania odpadów. Czy firma powinna uzyskać nową decyzję środowiskową?
I jeszcze jedno – firma załączyła do wniosku „certyfikaty zgodności i inne dokumenty do popiołów”, w tym certyfikat zgodności WE z 30.03.2010 r. stwierdzający, że wyrób budowlany „popiół lotny do betonu” spełnia wszystkie wymagania dotyczące oceny zgodności i wyrób posiada właściwości użytkowe opisane w załączniku normy EN 450-1:2005+A1:2007. Jakie są możliwości sprawdzenia ważności tego certyfikatu? [K.Sz.]
Odpowiedź:
1) Wg art. 6 ust. 2 dyrektywy odpadowej 2008/98/WE szczegółowe kryteria określające zniesienie statusu odpadu powinny być określone co najmniej w odniesieniu do kruszyw, papieru, szkła, metalu, opon i tekstyliów. Do tej pory ukazały się 3 rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczące utraty statusu odpadów: 333/2011/UE – złom żelaza, stali i aluminium, 1179/2012/UE – stłuczka szklana, 715/2013/UE – złom miedzi. Do nich ma zastosowanie art. 14 i 15 UO2. O utracie statusu odpadu dla stłuczki i złomu decyduje posiadacz takiego odpadu, który spełniając rygorystyczne przepisy takiego rozporządzenia UE dotyczące systemu zarządzania podczas odzysku (sortowania – kwalifikowania) staje się „producentem” stłuczki czy złomu (wysortowanego odpowiednio – jest to proces odzysku). Dalej taki „producent” postępuje ze stłuczką czy złomem już bez uwzględniania wymagań UO2, a więc nie musi już prowadzić ewidencji (KEO, KPO) i nie musi mieć zezwoleń (na transport, zbieranie, przetwarzanie), chociaż dalej jest to stłuczka czy złom (ale już odpowiedniej jakości), ale przekazując dalej musi załączyć „oświadczenie zgodności” według załącznika do rozporządzenia UE. Przepisy art. 14 i 15 UO2 dotyczące utraty statusu odpadów nie wskazują na żadne dodatkowe uwzględnianie tego w decyzji administracyjnej. Tak więc do takiego odzysku oprócz art. 14 i 15 UO2 stosuje się moim zdaniem ogólne przepisy art. 41-48 UO2 dotyczące zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Zwrócić trzeba uwagę na to, że przy utracie statusu odpadów nie mamy do czynienia ze zmianą przedmiotu/substancji na coś zupełnie innego, lecz dalej jest to ten przedmiot/substancja, ale po wyselekcjonowaniu jest już o określonej jakości. Tak więc przed wyselekcjonowaniem jest stłuczka/złom (ale jako odpad), którym dysponuje posiadacz odpadu. Po wyselekcjonowaniu nadal jest stłuczka/złom (ale już nie jest odpadem, lecz pełnowartościowym surowcem do huty), którym dysponuje „producent” tego pełnowartościowego surowca. Jest to więc szczególny przypadek odzysku dla określonych rodzajów odpadów, dlatego regulowany jest dodatkowo.
2) Popioły (odpady) wykorzystywane (odzysk) w produkcji wyrobów budowlanych tracą swój żywot odpadu z chwilą ich zastosowania jako składnika w produkcji tych wyrobów. Po takim procesie ich odzysku nie mamy już do czynienia z popiołami, bo już ich nie ma, więc nie ma potrzeby analizować, czy podlegają przepisom o utracie statusu odpadów. Jest to więc „normalny” proces całkowitego odzysku odpadów, a więc inny niż w przypadku powyżej opisanego dla stłuczki/złomu. Z opisanego procesu wykorzystania popiołów wynika, że przy 250 dniach produkcji z pełną wydajnością ok. 250 t/d wytworzą wyrobów ok. 62 500 t/rok, a więc 4000 t/rok wykorzystanych popiołów będzie stanowić ok. 6 % składu tych wyrobów. Wydaje się więc realne wykorzystanie wnioskowanej ilości popiołów w wysokości 4000 t/rok. W tej technologii nie przewiduje się wtórnego wytworzenia odpadów w wyniku odzysku popiołów. Dlatego w wyniku przetworzenia 4000 t/rok popiołów ilość wytworzonych odpadów wyniesie 0 t/rok.
3) Nie zawsze będzie taka sytuacja – dla przykładu: przetwarzanie poprzez spalanie 1000 t/rok odpadów palnych spowoduje wytworzenie wtórnych odpadów: np. 150 t/rok popiołów i żużli oraz 50 t/rok popiołów lotnych.
4) Co do certyfikatów, to uważam, że dobrze jak są, ale jak ich nie ma, to moim zdaniem nie jest to przedmiot wniosku o zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydawane na podstawie UO2, bo jakość wyrobów budowlanych podlega innym regulacjom prawnym (ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności). Art. 42 ust. 2 UO2 nie zawiera wymagań, aby takie dane dotyczące jakości produktu podawać we wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów, a pkt 14 „informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów” nie dotyczą moim zdaniem zagadnień regulowanych tamtymi ustawami. Dla przykładu – pkt 14 „informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów” dotyczy np. dotrzymania standardów emisyjnych dla spalania odpadów, a w przypadku np. zezwolenia dla stacji demontażu pojazdów – wymagania z ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Takie też stanowisko MŚ przedstawione jest w wyjaśnieniach: „Celem tego przepisu jest wskazanie, że oprócz ustawy o odpadach obowiązują inne ustawy regulujące kwestie postępowania z odpadami, które określają jakie dokumenty mają być wymagane do dołączenia do wniosku np. ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, wrakach, prawo wodne.”
5) Taki odzysk odpadów moim zdaniem kwalifikuje się do § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia o przedsięwzięciach: 80) instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów, inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 41—47, …). Jeżeli w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie jest przywołany ten przepis, to wygląda na to, że zastosowanie popiołów nie było przedmiotem tej decyzji. Sama inwestycja w tej decyzji może być nazwana „produkcja wyrobów betonowych”, bo faktycznie instalacja ta będzie do produkcji wyrobów betonowych, a nie do przetwarzania odpadów, chociaż odpady będą w niej wykorzystywane. Gdyby popioły nie były rozpatrywane przy wydawaniu tej decyzji, to musiałaby być jej zmiana albo nowa.
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (UO2) – Dz. U. z 2013 r. poz. 21, ze zm.
[2] Rozporządzenie Rady (UE) nr 333/2011 z dnia 31 marca 2011 r. ustanawiające kryteria określające, kiedy pewne rodzaje złomu przestają być odpadami na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE – Dz. U. L 94/2011 r., str. 2
[3] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1179/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. ustanawiające kryteria określające, kiedy stłuczka szklana przestaje być odpadem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE – Dz. U. L 337/2012 r., str. 31
[4] Rozporządzenie Komisji (UE) NR 715/2013 z dnia 25 lipca 2013 r. ustanawiające kryteria określające, kiedy złom miedzi przestaje być odpadem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE – Dz. U. L 201/2013 r., str. 14
[5] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – Dz. U. Nr 213/2010 r., poz. 1397, ze zm.
Tematy powiązane
Odzysk R5 zamiast R14
Zezwolenie na przetwarzanie odpadów
Gdzie szukać aktów prawnych
Pytania i odpowiedzi | 7 komentarzy »
Tagi: odpady, odzysk, popioły, zezwolenie
czy poddana procesowi odzysku mieszanka popiołowo – żużlowa przekazywana do rekultywacji wyrobiska górniczego z aprobatą techniczną jako wyrobu budowlanego jest odpadej, czy utraciła status odpadu ?
Janie, moim zdaniem nie będzie już odpadem (utraci status odpadu) poddana procesowi odzysku mieszanka popiołowo-żużlowa z aprobatą techniczną jako wyrobu budowlanego, jeżeli:
– w zezwoleniu na przetwarzanie tej mieszanki określono, że w wyniku jej przetwarzania zostaje wytworzony produkt;
– spełnione są warunki określone w art. 14 ust. 1 pkt 1 UO2.
Patrz:
– interpelacja 1679,
– wyjaśnienia MŚ
Mam pytanie,mam jednoosobową działalność gospodarczą; produkcja wyrobów betonowych; w jakim dziale muszę wypełnić formularz rejestrowy BDO
Andrzej (3), jeżeli na wytwarzane odpady nie musisz mieć pozwolenia na wytwarzanie odpadów, to w rejestrze BDO wypełniasz dział XII.
Utrata statusu odpadów może być nie tylko w instalacjach i urządzeniach, ale też poza nimi. Muszą być jednak spełnione wymagania rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 maja 2015 r. w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. poz. 796) i art. 30 ustawy o odpadach tj. jeżeli nie stwarza to zagrożenia dla środowiska, życia lub zdrowia ludzi.
Na samym końcu w załączniku do ww. rozporządzenia dla wszystkich rodzajów odpadów dopuszczony jest odzysk (R12) poza instalacjami i urządzeniami:
„Przetwarzanie prowadzące do utraty statusu odpadów, spełniające wymagania określone w art. 14 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, polegające na przeprowadzeniu oględzin, analizy grawimetrycznej, sprawdzeniu, sortowaniu, separacji, demontażu, mieszaniu, przepakowywaniu, cięciu, zagęszczaniu, granulacji, suszeniu, rozdrabnianiu.
Pani Joanno, bardzo dziękuję za wytłumaczenie.
Praktyczne stosowanie tych przepisów jest rozmaicie interpretowane w różnych organach. Przykładowo: UMWD oczekiwał udokumentowania w postaci badań (lub certyfikatów) potwierdzających, że produkt nie będzie stwarzał zagrożenia dla środowiska (chodziło o dodatek mielonego szkła do betonu). W innym przypadku UMWD żądał, by wykazać nie tylko powstające produkty, ale i przewidzieć sytuację w której wytworzony materiał jednak będzie odpadem (bo np. zmieni się sytuacja gospodarcza na rynku). Nie ma lekko.
Krzysztof (6), wiem, że te przepisy są różnie interpretowane, szkoda że nie zawsze na korzyść środowiska.
Biurokratyczne utrudnianie albo uniemożliwianie odzysku odpadów nie sprzyja realizowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym.
W tym temacie może być pomocny wyrok ETS (Sprawa C-60/18) czy odpowiedź MŚ na interpelację poselską (1679).