Wygaśnięcie decyzji

Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji musi być orzeczone w drodze decyzji jedynie w przypadkach wskazanych w art. 162 § 1 k.p.a.:

§ 1. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:
1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony,
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.
§ 3. Organ stwierdza wygaśnięcie decyzji (…) na podstawie przepisów § 1 (…) w drodze decyzji.

W innych przypadkach wygaśnięcie decyzji następuje bezpośrednio na podstawie przepisów prawa (ex lege), bez konieczności podejmowania w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji przez organ administracyjny oraz bez konieczności informowania stron decyzji.

Nie wystarczy pilnować, czy nie minął termin, na który decyzja została wydana. Nie wystarczy też znać przepisy podstawowych ustaw określające przypadki wygaśnięcia decyzji. Trzeba uważnie analizować odnoszące się do decyzji przepisy przejściowe ustaw zmieniających (tzw. czyszczących).

Jak bolesne w skutkach może być wygaśnięcie decyzji administracyjnej z mocy prawa przekonał się w ostatnim półroczu niejeden posiadający decyzję związaną z odpadami, która straciła ważność z mocy prawa (ex lege) na podstawie przepisów przejściowych art. 8-12 ustawy czyszczącej [2], która weszła w życie 12.03.2010 r. Ktoś, kto uzyskał decyzję przed 12 marca 2010 r., powinien dobrze przeczytać te przepisy przejściowe, czy przypadkiem jego decyzja już nie jest ważna. Nikt bowiem nie musi go o tym informować. Nie dostanie też decyzji o wygaśnięciu, bo z tych przepisów nie wynika, że ma być taka wydana.

Dla przypomnienia podaję przepisy z ustaw podstawowych

Przypadki wygaśnięcia decyzji, gdy wymagane jest wydanie decyzji o wygaśnięciu:

Art. 135 PW

Pozwolenie wodnoprawne wygasa, jeżeli:
1) upłynął okres, na który było wydane;
2) zakład zrzekł się uprawnień ustalonych w tym pozwoleniu;
3) zakład nie rozpoczął wykonywania urządzeń wodnych w terminie 2 lat (3 lat – zmiana od 18.03.2011 r.) od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne.

Uwaga:
Art. 138 PW
1. Stwierdzenie wygaśnięcia (…) pozwolenia wodnoprawnego następuje z urzędu lub na wniosek strony, w drodze decyzji.
2. Decyzją o wygaśnięciu (…) można nałożyć obowiązek usunięcia negatywnych skutków w środowisku wynikających z wykonywania pozwolenia wodnoprawnego lub powstałych w wyniku działalności prowadzonej niezgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu wodnoprawnym oraz określić zakres i termin wykonania tego obowiązku.
Art. 139.
1. W decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego, można określić obowiązki zakładu niezbędne do kształtowania zasobów wodnych, a w szczególności zobowiązać zakład do usunięcia urządzeń wodnych i innych obiektów, które zostały wykonane lub były użytkowane na podstawie tego pozwolenia.
2. W przypadku wygaśnięcia (…) pozwolenia wodnoprawnego urządzenia wodne lub ich części, których pozostawienie jest niezbędne do kształtowania zasobów wodnych, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą być przejęte bez odszkodowania na własność właściciela wody, chyba że właściciel urządzenia wodnego, w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym decyzja o wygaśnięciu (…) pozwolenia wodnoprawnego stała się ostateczna, rozporządzi prawem własności tego urządzenia.
3. Przepis ust. 2 nie dotyczy stawów oraz gruntów, na których znajdują się urządzenia wodne, o których mowa w ust. 2.
4. W decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego orzeka się o niezbędności pozostawienia urządzenia wodnego.
5. Przeniesienie prawa własności do urządzenia wodnego, o którym mowa w ust. 2, następuje w drodze decyzji stanowiącej podstawę dokonania wpisu właściciela urządzenia wodnego w księdze wieczystej nieruchomości (zbiorze dokumentów).
Art. 181 POŚ
2. Warunki i tryb (…) wygasania (…) pozwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, oraz właściwość organów określają przepisy ustawy – Prawo wodne, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Do pozwoleń wodnoprawnych na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi stosuje się odpowiednio art. (…) 193 ust. 2 i art. 198.

Art. 193 POŚ

1. Pozwolenie wygasa:
1) po upływie czasu, na jaki zostało wydane;
2) jeżeli podmiot przestał być prowadzącym instalację w rozumieniu ustawy, z zastrzeżeniem art. 190 ust. 1–3, lub z innych powodów pozwolenie stało się bezprzedmiotowe;
3) na wniosek prowadzącego instalację;
4) jeżeli prowadzący instalację nie rozpoczął działalności objętej pozwoleniem w terminie dwóch lat od dnia, w którym pozwolenie stało się ostateczne;
5) jeżeli prowadzący instalację nie prowadził działalności objętej pozwoleniem przez dwa lata;
6) w przypadku, o którym mowa w art. 229 ust. 4.
3. Organ właściwy do wydania pozwolenia stwierdza, w drodze decyzji, wygaśnięcie pozwolenia, jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w ust. 1.
4. Decyzji stwierdzającej wygaśnięcie pozwolenia nie wydaje się, jeżeli prowadzący instalację uzyska nowe pozwolenie.

Uwaga:
Art. 197 POŚ
1. Jeżeli nie usunięto negatywnych skutków w środowisku powstałych w wyniku prowadzonej działalności, organ właściwy do wydania pozwolenia określa zakres i termin wykonania tego obowiązku w decyzji o wygaśnięciu, cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia.
Art. 198 POŚ
1. Po wydaniu decyzji o wygaśnięciu, cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia, jeżeli prowadzący instalację usunął negatywne skutki w środowisku powstałe w wyniku prowadzonej działalności lub skutki takie nie wystąpiły, organ właściwy do wydania pozwolenia orzeka na wniosek prowadzącego instalację o zwrocie ustanowionego zabezpieczenia.
2. W razie stwierdzenia, iż nie usunięto w wyznaczonym terminie negatywnych skutków w środowisku powstałych w wyniku prowadzonej działalności, organ właściwy do wydania pozwolenia orzeka o przeznaczeniu na ten cel zabezpieczenia w wysokości niezbędnej do usunięcia tych skutków.
Art. 199 POŚ
Postępowanie w przedmiocie wygaśnięcia (…) pozwolenia wszczyna się z urzędu albo na wniosek prowadzącego instalację lub zainteresowanego jej nabyciem.

Art. 116 UBA

3. Jeżeli prowadzący zakład, o którym mowa w ust. 1 lub 2, nie dostosował tego zakładu do wymagań wynikających z ustawy oraz nie uzyskał decyzji zmieniającej posiadane decyzje związane z gospodarką odpadami, właściwy organ, który wydał decyzje w zakresie gospodarki odpadami, stwierdza z urzędu, w drodze decyzji, że decyzje te wygasły bez odszkodowania, odpowiednio w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy albo z dniem 26 września 2011 r.

Art. 38 USZE

7. List popierający wygasa po upływie jednego roku od dnia doręczenia zgłaszającemu projekt wspólnych wdrożeń, jeżeli w tym czasie zgłaszający projekt nie złoży wniosku o wydanie listu zatwierdzającego.
8. Wygaśnięcie listu popierającego stwierdza minister właściwy do spraw środowiska w drodze decyzji administracyjnej.

Przypadki wygaśnięcia decyzji z mocy prawa (ex lege), tj. gdy nie wydaje się decyzji o wygaśnięciu:

Art. 191 POŚ

1. Decyzje, o których mowa w art. 189 i 190 ust. 3: (…)
2) wygasają po upływie roku od daty ich wydania, jeżeli wnioskodawca nie uzyskał tytułu prawnego do instalacji lub jej oznaczonej części.

Art. 193 POŚ

1b. W przypadku, o którym mowa w art. 191a, pozwolenie wygasa, jeżeli prowadzący instalację nie rozpoczął działalności objętej pozwoleniem w terminie dwóch lat od określonego w pozwoleniu dnia, od którego jest dopuszczalna emisja.
2. Pozwolenia, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt 2–4, oraz pozwolenie wodnoprawne na pobór wód wygasają w części dotyczącej instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego z chwilą upływu terminu, w którym prowadzący instalację powinien uzyskać pozwolenie zintegrowane, chyba że prowadzący instalację uzyskał pozwolenie zintegrowane przed tym terminem.

Art. 220 POŚ

3. Jeżeli w związku z wejściem w życie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 2, wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza:
1) nie będzie wymagać pozwolenia, to pozwolenie wydane na podstawie dotychczasowych przepisów wygasa z dniem wejścia w życie tego rozporządzenia;

Art. 32a UO

Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz zezwolenia na zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów wygasają w części dotyczącej pozwolenia zintegrowanego z chwilą upływu terminu, w którym prowadzący instalację powinien uzyskać pozwolenie zintegrowane, chyba że prowadzący instalację uzyskał pozwolenie zintegrowane przed tym terminem.

Art. 54 UO

14. Decyzja, o której mowa w ust. 11:
2) wygasa po upływie roku od dnia jej doręczenia, jeżeli wnioskodawca nie uzyskał tytułu prawnego do składowiska lub jego wydzielonej części.

Art. 58 UOW

2. Jeżeli posiadacz prowadzący obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych do dnia 1 maja 2014 r. nie przedstawi właściwemu organowi dokumentu potwierdzającego posiadanie gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu uzyskane zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wygasa.
3. Z dniem 1 maja 2012 r. wygasają koncesje na wydobycie kopalin ze złóż oraz plany zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego, w części określającej warunki oraz sposób zagospodarowania mas ziemnych lub skalnych usuwanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż wraz z ich przerabianiem.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) – Dz. U. Nr 98/2000 r., poz. 1071, ze zm. – art. 162
[2] Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. Nr 28/2010 r., poz. 145 – art. 8-12
[3] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (PW)- Dz. U. Nr 239/2005 r., poz. 2019, ze zm. – art. 135, 138, 139
[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 181, 191, 193, 197, 198, 199, 220,
[5] Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (UBA) – Dz. U. Nr 79/2009 r., poz. 666 – art. 116
[6] Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (USZE) – Dz. U. Nr 130/2009 r., poz. 1070, ze zm. – art. 38
[7] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (UO) – Dz. U. Nr 185/2010 r., poz. 1243, ze zm. – art. 32a, 54
[8] Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (UOW) – Dz. U. Nr 138/2008 r., poz. 865, ze zm. – art. 58

Tematy powiązane

Czy organ wydający decyzję powinien powiadomić, że decyzja straciła ważność?
Od 13 czerwca 2010 r. składowanie odpadów może być bardzo kosztowne
II OSK 1641/09 – Wyrok NSA – 21.10.2010 – … wygaśniecie decyzji może być bezpośrednio na podstawie przepisów prawa (ex lege), bez konieczności podejmowania w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji przez organ administracyjny. Przykładem takiego rozwiązania jest unormowanie zawarte w art. 193 ust. 2 POŚ …
II OSK 871/09 – Wyrok NSA z 1.06.2010 r. – … zgodnie z art. 193 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 193 ust. 3 POŚ właściwy organ do wydania pozwolenia stwierdza w drodze decyzji, że dane pozwolenie wygasa, w związku z upływem okresu, na jaki zostało wydane …