Kiedy karta przekazania odpadów

Pytanie: Pracuję właśnie nad pozwoleniem na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych. Firma wytwarza akumulatory i baterie które przekazuje w punkcie przy zakupie nowych akumulatorów. Czy w tym momencie konieczna jest karta przekazania? Czy to dotyczy też zużytego sprzętu elektronicznego…? Wydaje mi się że tak. Wydaje mi się że karty są konieczne przy przekazywaniu do utylizacji również w przypadku jeśli zwracamy odpad w punkcie w którym go kupiliśmy. A co z olejami? czy w warsztacie również powinniśmy przy wymianie oleju domagać się karty przekazania? [M.T.]

Odpowiedź: Wg art. 36 UO, posiadacz odpadów powinien prowadzić ich ewidencję za pomocą kart ewidencji odpadu (KEO) i kart przekazania odpadu (KPO), a w przypadku odpadów przekazywanych na składowisko ewidencja dodatkowo powinna obejmować podstawową charakterystykę odpadów i wyniki testów zgodności. Dokumenty te należy przechowywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je sporządzono.

Ewidencję prowadzi się odrębnie dla każdego rodzaju odpadu („rodzaj” = „kod odpadu” wg katalogu odpadów [2]). W załącznikach do rozporządzenia [3] określono wzory KEO (załączniki nr 1-4) i KPO (załącznik nr 5), które obowiązują od 2011 r.

Chociaż w praktyce jest różnie, to KPO powinien wypełnić przekazujący odpady posiadacz odpadów, którym wg art. 3 ust. 3 pkt 13 UO jest wytwórca odpadów, prowadzący zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, a także władający powierzchnią ziemi, który jest domniemanym posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości, gdyż wg art. 36 ust. 8 UO:

8. Kartę przekazania odpadu w odpowiedniej liczbie egzemplarzy – po jednym dla każdego z posiadaczy, o których mowa w ust. 7, oraz dla transportujących odpady – sporządza posiadacz odpadów, który przekazuje odpady.

Od powyższej ogólnej zasady są jednak wyjątki określone w różnych przepisach:

– KPO (i KEO) nie wypełnia wytwórca odpadów komunalnych (art. 36 ust. 2 UO);

– KPO w przypadku odpadów komunalnych wypełnia prowadzący na podstawie UCZIP odbieranie odpadów (objaśnienie 3 w załączniku nr 5 do rozporządzenia [3]);

– KPO (i KEO) nie wypełnia wytwórca odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów (art. 36 ust. 2 UO);

– KPO (i KEO) nie ma obowiązku wypełniać osoba fizyczna i jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą, która wykorzystuje odpady na własne potrzeby (art. 36 ust. 3 UO);

– KPO (i KEO) nie ma obowiązku wypełniać wytwórca odpadów, których rodzaje i ilości określa załącznik do rozporządzenia [5]:

– kod: 02 01 03, 02 01 06 – bez ograniczeń
– kod: 03 01 01, 03 01 05 – do 10 Mg/rok
– kod: 08 03 18, 15 02 03 – do 0,1 Mg/rok
– kod: 13 02 08* – do 0,01 Mg/rok
– kod: 16 02 13* – do 0,005 Mg/rok
– kod: 17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 02 01, 17 02 02, 17 02 03, 17 05 04, 17 08 02 – do 5 Mg/rok;

– KPO (i KEO) nie ma obowiązku wypełniać prowadzący “miejsce odbioru” baterii i akumulatorów przenośnych, przez co rozumie się wyznaczoną część obiektu budowlanego, którym włada podmiot, którego podstawowa działalność nie polega na gospodarowaniu odpadami, w tym szkoły, placówki oświatowej lub kulturalno-oświatowej, siedziby urzędu lub instytucji, punkt świadczący usługi w zakresie wymiany zużytych baterii lub zużytych akumulatorów lub placówkę handlową prowadzoną przez sprzedawcę detalicznego lub sprzedawcę hurtowego, do których użytkownik końcowy może oddać zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne (art. 52 pkt 4 UBA);

– KPO można nie sporządzać, jeżeli jeden z posiadaczy odpadów jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (art. 36 ust. 8a UO).

Dopuszcza się sporządzanie zbiorczej KPO, obejmującej odpad danego rodzaju przekazywany łącznie w czasie jednego miesiąca kalendarzowego, za pośrednictwem tego samego prowadzącego transport odpadów temu samemu posiadaczowi odpadów (art. 36 ust. 9 UO).

Prowadzący wyłącznie transport odpadów prowadzi ewidencję z zastosowaniem tylko KPO i jest obowiązany do poświadczenia na tej karcie wykonania tej usługi (art. 36 ust. 5 i 7a UO).

Mając na uwadze powyższe przepisy uważam, że:

– jeżeli firma przekazuje swoje zużyte akumulatory i baterie przy zakupie nowych, to powinna być przy tym KPO; jedynie w przypadku „przenośnych” baterii i akumulatorów nie trzeba KPO w przypadku przekazania ich w „miejscu odbioru” (art. 6 pkt 3 i 9 UBA – definicja baterii i akumulatora przenośnego oraz miejsca odbioru), bo prowadzący „miejsce odbioru” nie musi na podstawie art. 52 pkt 4 UBA prowadzić ewidencji odpadów, a art. 36 ust. 8a UO zwalnia wtedy z KPO;

– jeżeli firma przekazuje swój zużyty sprzęt el. przy kupnie nowego, to wymagana jest KPO; nie jest wymagane KPO na podstawie załącznika do rozporządzenia [5] jedynie w przypadku odpadów o kodzie 16 02 13* wytworzonych w ilości do 0,005 Mg/rok;

– jeżeli firma zużyty olej spuszczony przez firmę zawiezie do warsztatu, to wymagana jest KPO (i wymagane jest uwzględnienie tego oleju w pozwoleniu na wytwarzanie odpadów dla firmy), ale wtedy warsztat musi mieć zezwolenie na zbieranie zużytego oleju; nie jest wymagane KPO na podstawie załącznika do rozporządzenia [5] jedynie w przypadku zużytego oleju o kodzie 13 02 08* wytworzonego w ilości do 0,01 Mg/rok; natomiast jeżeli olej spuszczany jest w warsztacie w ramach usługi, to warsztat jest wytwórcą tego odpadu i firma nic do niego nie ma.

Wg obowiązującego od 20.07.2011 r. art. 76b UO:

Kto, będąc obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów, o której mowa w art. 36 ust. 1, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go niezgodnie ze stanem rzeczywistym
podlega karze grzywny.

Za to wykroczenie dotyczące ewidencji odpadów WIOŚ może na podstawie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia i na podstawie rozporządzenia [8] nałożyć
w drodze mandatu karnego grzywnę do 500 zł (1000 zł w niektórych przypadkach), albo skierować sprawę do sądu (od 2010 r. do sądu rejonowego zamiast grodzkiego) (art. 79 UO).

Na podstawie ewidencji odpadowej posiadacz odpadów obowiązany jest sporządzać roczne zbiorcze zestawienie danych i przekazywać do 15 marca marszałkowi tego województwa, na terenie którego prowadził działalność związaną z wykazanymi w zestawieniu odpadami (art. 37 UO).

Kto nie przekazuje zbiorczego zestawienia danych, podlega karze pieniężnej 500 zł (maksymalnie do 10 000 zł) (art. 79c ust. 3, 4 i 5 UO) wymierzanej w drodze decyzji przez marszałka województwa (art. 79d UO).

Nowa ustawa o odpadach (UO2), której projekt utknął w Sejmie, przewiduje spore zmiany co do wymagań w zakresie ewidencji odpadów.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (UO) – Dz. U. Nr 185/2010 r., poz. 1243, ze zm.
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów –Dz. U. Nr 112/2001 r., poz. 1206
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów – Dz. U. Nr 249/2010 r., poz. 1673
[4] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (UCZIP) – Dz. U. z 2012 r. poz. 391, ze zm.
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów – Dz. U. Nr 152/2001 r., poz. 1735
[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach – Dz. U. Nr 249/2010 r., poz. 1674
[7] Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (UBA) – Dz. U. Nr 79/2009 r., poz. 666, ze zm. – art. 52
[8] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 września 2002 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Ochrony Środowiska uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego – Dz. U. Nr 151/2002 r., poz. 1253, ze zm.