Pytanie: Firma świadczy usługi usuwania awarii wod-kan… podczas usuwania awarii (np. pękła rura) powstają odpady – gleba, kamienie, asfalt zawierający smołę (odpad niebezpieczny). Kto jest w posiadaniu tych odpadów? Czy firma która je wytworzyła? tu usuwająca awarię…? Wydawało mi się że awaria to sytuacja wyjątkowa i wówczas odpady są traktowane jakoś inaczej…
A może posiadaczem odpadu jest właściciel drogi? przecież usuwamy awarię w drodze…
Wobec tego jeśli posiadaczem jest zarządca drogi może wcale nie muszę występować o pozwolenie dla naszej firmy… [M.T.]

Odpowiedź: Chociaż w pytaniu jest mowa o odpadach powstałych w wyniku usuwania awarii sieci wodociągowej albo kanalizacyjnej przez firmę usługową, to moim zdaniem nie są to „odpady powstałe w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej”, których wg art. 17 ust. 5 UO nie uwzględnia się w decyzjach na wytarzanie odpadów ani w informacjach o wytwarzanych rocznie odpadach, a o których ich wytwórca informuje starostę zgodnie z art. 17a UO:

1. Wytwórca odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej jest obowiązany do przedłożenia staroście właściwemu ze względu na miejsce powstania odpadów z tych awarii informacji o wytworzonych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, bez względu na ich ilość, w terminie 30 dni od dnia wystąpienia awarii. .

Wprawdzie definicji „awarii” nie ma w UO, ale wg art. 1 ust. 2 UO przepisy UO nie naruszają postanowień POŚ dotyczących definicji. Tak więc do przepisów regulowanych w UO należy stosować wprost definicje m.in. z art. 3 pkt 23 i 24 POŚ:

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
23) poważnej awarii – rozumie się przez to zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem;
24) poważnej awarii przemysłowej – rozumie się przez to poważną awarię
w zakładzie;

Z definicji tej wynika, że nie każde nieszczęśliwe zdarzenie będzie „poważną awarią” w rozumieniu tych przepisów, a jedynie takie powodujące zagrożenie, które powstało w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu związanego z niebezpieczną substancją.

Natomiast w art. 3 ust. 3 pkt 8a UO jest definicja odpadów z wypadków:

3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
8a) odpadach z wypadków – rozumie się przez to odpady powstające podczas prowadzenia akcji ratowniczej lub gaśniczej, z wyłączeniem:
a) odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej,
b) odpadów powstałych w wyniku szkody w środowisku, o której mowa w art. 6 pkt 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie

Na sprawcę „wypadku” starosta może na podstawie art. 17b UO nałożyć decyzją obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami z wypadków:

Art. 17b. 1. Jeżeli wymagają tego względy ochrony życia lub zdrowia ludzi lub względy ochrony środowiska, starosta właściwy ze względu na miejsce powstania odpadów z wypadków, w drodze decyzji wydanej z urzędu, może nałożyć na wytwórcę tych odpadów obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami
z wypadków, w tym obowiązek przekazania ich wskazanemu posiadaczowi odpadów, z tym że za wytwórcę odpadów z wypadków uważa się sprawcę wypadku;
w przypadku odpadów z wypadków powodujących zanieczyszczenie morza – wytwórcą odpadów jest armator statku, który spowodował powstanie odpadu,
o ile statek jest znany.

Gdyby uszkodzenie sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej potocznie nazywane „awarią” sieci nastąpiło np. w wyniku pracy koparki, to moim zdaniem można by uznać operatora koparki za sprawcę „wypadku”, a odpady powstające podczas prowadzenia akcji ratowniczej uznać jako „odpady z wypadku”.

Jednak samoistne uszkodzenie sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej np. pęknięcie rury w wyniku korozji, potocznie nazywane „awarią” sieci, trudno moim zdaniem uznać w świetle powyższych definicji za „awarię przemysłową”, „poważną awarię przemysłową” lub „wypadek”. Usunięcie takiego uszkodzenia przez firmę świadczącą usługi usuwania awarii wod-kan. można nazwać naprawą i jeżeli w umowie o wykonanie usługi nie ma zapisów dotyczących wytwórcy odpadów, to powstałe odpady – np. gleba, kamienie, asfalt, uszkodzone rury i armatura – są odpadami wytworzonymi przez tę firmę usługową, na wytworzenie których firma usługowa musi mieć decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami (PGO), gdyż:

– wg art. 3 ust. 3 pkt 22 UO:

3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
22) wytwórcy odpadów – rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów;
wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej;

– wg art. 17 ust. 1a UO:

1a. Wytwórca odpadów, który prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw (…), jest obowiązany do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami.

Taka decyzja wymagana jest niezależnie od rodzaju (poza odpadami komunalnymi) i ilości wytwarzanych odpadów, a więc dla wszystkich odpadów niebezpiecznych i innych wytwarzanych w wyniku usługi.

Uwaga. Nowa ustawa o odpadach (UO2), której projekt utknął w Sejmie, przewiduje spore zmiany co do wymagań w zakresie wytwarzanych odpadów, m.in. nie będzie już wymagana decyzja zatwierdzająca PGO dla odpadów powstałych w wyniku świadczenia usług u usługobiorcy.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (UO) – Dz. U. Nr 185/2010 r., poz. 1243, ze zm.
[2] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm.

Tematy powiązane

Odpady z awarii
Definicje “zakładu” w przepisach z zakresu ochrony środowiska
Dwie decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami

Skomentuj...