Zmiana prowadzącego instalację
Pytanie: Firma złożyła wniosek o zmianę prowadzącego instalację na podstawie art. 189 POŚ w pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. W 2009 r. Starosta wydał pozwolenie na emisję do powietrza na „pierwszego” prowadzącego instalację. W 2016 r. nieruchomość wraz z instalacją powodującą emisję została kupiona przez kolejnego nabywcę, który to z kolei wynajął obiekty jeszcze innej firmie, która to właśnie złożyła wniosek o zmianę pozwolenia w zakresie prowadzącego instalację. Czy mimo, że drugi nabywca, który zakupił instalację w 2016 r., nie występował z wnioskiem o zmianę na podstawie art. 189 POŚ, to można wydać zmianę pozwolenia obecnie wynajmującemu nieruchomość? Chodzi o to, czy nie powinno być tak, że skoro pierwszy prowadzący instalację sprzedał nieruchomość w 2016 r., to kupujący powinien wystąpić z wnioskiem, a dopiero później ten trzeci prowadzący instalację. Czy można w tym procesie tj. zmiany pozwolenia pominąć środkowego właściciela? Pozwolenie jest na pierwszego prowadzącego instalację, natomiast z aktu notarialnego wynika, że wynajmujący nie przejął praw i obowiązków do instalacji od niego, lecz dopiero od kolejnego właściciela, który nie występował z wnioskiem o zmianę na podstawie art. 189 POŚ. [J.O]
Odpowiedź: Przed 5.09.2014 r. art. 189, 190 i 191 POŚ miały brzmienie:
Art. 189. Pozwolenie może być wydane na wniosek zainteresowanego uzyskaniem tytułu prawnego do instalacji lub jej oznaczonej części.
Art. 190. 1. Zainteresowany nabyciem tytułu prawnego do całej instalacji może złożyć wniosek o przeniesienie na niego praw i obowiązków wynikających z pozwoleń dotyczących tej instalacji.
2. Przeniesienie praw i obowiązków jest możliwe tylko wtedy, gdy nabywca daje rękojmię prawidłowego wykonania tych obowiązków.
3. Przeniesienie lub odmowa przeniesienia praw i obowiązków następuje w drodze decyzji.
4. Nabywca, o którym mowa w ust. 1, przejmuje wszystkie obowiązki ciążące w związku z eksploatacją instalacji na poprzednio prowadzącym instalację, wynikające z pozwolenia i przepisów ustawy oraz ustawy – Prawo wodne i przepisów ustawy o odpadach.
5. W razie podjęcia decyzji, o której mowa w ust. 3, organ właściwy do wydania pozwolenia może w tej decyzji orzec o obowiązku ustanowienia zabezpieczenia roszczeń lub zmienić uprzednio określone warunki zabezpieczenia roszczeń; przepisy art. 187 stosuje się odpowiednio.
Art. 191. 1. Decyzje, o których mowa w art. 189 i 190 ust. 3:
1) wywołują skutki prawne po uzyskaniu tytułu prawnego do instalacji lub jej oznaczonej części,
2) wygasają po upływie roku od daty ich wydania, jeżeli wnioskodawca nie uzyskał tytułu prawnego do instalacji lub jej oznaczonej części.
2. Decyzje, o których mowa w art. 189 i 190 ust. 3, można wydać więcej niż jednemu wnioskodawcy.
Tak więc wg powyższych przepisów przeniesienie pozwolenia możliwe było tylko przed uzyskaniem tytułu prawnego do prowadzenia instalacji, bo potem nie było już takiej możliwości i nowy prowadzący musiał wnioskować o nowe pozwolenie. To się jednak zmieniło na korzyść prowadzących instalacje, gdyż 5.09.2014 r. został uchylony art. 190 i 191 POŚ, a art. 189 POŚ otrzymał brzmienie:
Art. 189. 1. Podmiot, który staje się prowadzącym instalację lub jej oznaczoną część, przejmuje prawa i obowiązki wynikające z pozwoleń dotyczących tej instalacji lub jej oznaczonej części.
2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, występuje niezwłocznie z wnioskiem o zmianę pozwoleń w zakresie oznaczenia prowadzącego instalację.
Wg definicji art. 3 pkt 29, 31 i 41 POŚ:
Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
29) pozwoleniu, bez podania jego rodzaju – rozumie się przez to pozwolenie na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, o którym mowa w art. 181 ust. 1
31) prowadzącym instalację – rozumie się przez to podmiot uprawniony na podstawie określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w ustawie;
41) tytule prawnym – rozumie się przez to prawo własności, użytkowanie wieczyste, trwały zarząd, ograniczone prawo rzeczowe albo stosunek zobowiązaniowy
Tak więc obecnie art. 189 POŚ dotyczy nowego prowadzącego instalację, który stał się jej właścicielem, albo eksploatuje instalację na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności. Z mocy tego przepisu przejmuje on prawa i obowiązki wynikające z dotyczącego tej instalacji wymienionego w art. 181 ust. 1 POŚ dotychczasowego pozwolenia:
1) zintegrowanego;
2) na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;
3) wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
4) na wytwarzanie odpadów.
Drugi właściciel wymienionej w pytaniu instalacji może, ale nie musi być „prowadzącym” tę instalację. Właściciel instalacji nie musi przecież jej eksploatować, bo może to robić inny podmiot na podstawie uzyskanego tytułu prawnego – patrz art. 138 POŚ:
Art. 138. 1. Eksploatacja instalacji oraz urządzenia zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska jest, z zastrzeżeniem art. 139, obowiązkiem ich właściciela, chyba że wykaże on, iż władającym instalacją lub urządzeniem jest na podstawie tytułu prawnego inny podmiot.
Jeżeli jako właściciel na podstawie umowy wynajął instalację innemu podmiotowi w celu jej eksploatacji, to wówczas najemca ma „tytuł prawny” do władania tą instalacją i jest „prowadzącym” tę instalację. To moim zdaniem jest wystarczające, aby art. 189 POŚ miał do niego zastosowanie, a więc z mocy ust. 1 najemca już przejął prawa i obowiązki wynikające z dotychczasowego pozwolenia. Nie widzę też powodu, aby nie można było wpisać najemcy do pozwolenia jako obecnie prowadzącego instalację w przypadku, gdy obecny właściciel wynajmujący mu instalację nie został wcześniej wpisany do pozwolenia jako prowadzący tę instalację.
Uwaga. Opłatę za korzystanie ze środowiska w zakresie wprowadzania gazów i pyłów do powietrza z ww. instalacji obowiązany jest wnosić najemca eksploatujący tę instalację, a nie jej właściciel, gdyż wg POŚ:
Art. 279. 1. Jeżeli obowiązek poniesienia opłaty jest związany z eksploatacją instalacji, podmiotem obowiązanym do poniesienia opłat z tytułu:
1) emisji, o których mowa w art. 180 pkt 1–3 – jest prowadzący instalację
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) (Dz. U. z 2016 r. poz. 672, z poźn. zm.)
Tematy powiązane
Przejęcie praw i obowiązków z pozwoleń
Pozwolenia przechodzą na dzierżawcę
“Tytuł prawny” w przepisach z zakresu ochrony środowiska
Definicja “instalacji” w przepisach z zakresu ochrony środowiska
Pytania i odpowiedzi | 2 komentarze »
Tagi: pozwolenia, prowadzący, przeniesienie, tytuł prawny
Czyli zgłoszenie eksploatacji instalacji trzeba robić od nowa ? bo nie przechodzi na „nowego” ?. A czy wobec tego „stary” użytkownik powinien zawiadomić organ, że zakończył eksploatację ?
Marku, moim zdaniem w przypadku instalacji objętej zgłoszeniem nowy użytkownik (prowadzący instalację) powinien w ciągu 14 dni przedłożyć organowi właściwemu do przyjęcia zgłoszenia informacje o zmianie w zakresie danych obejmujących oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby.
Jest to teraz możliwe, gdyż od 5.09.2014 r. art. 152 ust. 6 i 7 POŚ obejmuje również zmiany danych, o których mowa w art. 152 ust. 2 pkt 1 POŚ dotyczące prowadzącego instalację .