Czy ma być opłata podwyższona w przypadku przekroczenia dopuszczalnego czasu emisji w pozwoleniu?
Pytanie: Posiadamy pozwolenie na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza, w którym mamy ograniczone czasy pracy poszczególnych urządzeń. Teraz już wiemy, że na pewno w 2011 r. urządzenia te będą pracować dłużej niż w otrzymanym pozwoleniu. Tak więc pytam: gdy zostanie przekroczony czas pracy danych urządzeń, to do opłat za korzystanie ze środowiska wnoszę opłatę podwyższoną (czyli * 6 podstawowa opłata) czy też podstawową? oraz jaka kara może nas spotkać od WiOŚ za naruszenie pozwolenia? [W.M.]
Odpowiedź:
W art. 276 POŚ zawarta jest odpowiedź na pytanie, kiedy wymagana jest opłata podwyższona, a kiedy nakładana jest administracyjna kara pieniężna:
Podmiot korzystający ze środowiska bez uzyskania wymaganego pozwolenia lub innej decyzji ponosi opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska.
W razie korzystania ze środowiska z przekroczeniem lub naruszeniem warunków określonych w pozwoleniu lub innej decyzji podmiot korzystający ze środowiska ponosi, oprócz opłaty, administracyjną karę pieniężną.
Przy czym określenie „oprócz opłaty” odnosi się do opłaty tzw. „zwykłej” za korzystanie ze środowiska a nie do opłaty podwyższonej.
Z tego wynika jednoznacznie, że jeżeli korzystający ze środowiska posiada wymagane pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, to pomimo jego naruszania nie ponosi opłaty podwyższonej za korzystanie ze środowiska określonej w art. 292 POŚ:
W przypadku braku wymaganego pozwolenia podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone o 500% za wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów
Natomiast za korzystanie ze środowiska z naruszeniem pozwolenia co do ilości lub rodzajów gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza WIOŚ może wymierzyć administracyjną karę pieniężną na podstawie art. 298 ust. 1 pkt 1 i art. 309 ust. 1 pkt 1 POŚ:
Administracyjne kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska za: (…) przekroczenie określonych w pozwoleniach, o których mowa w art. 181 ust. 1 pkt (…) 2, ilości lub rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza
Karę wymierza się w wysokości 10-krotnej wielkości jednostkowej stawki opłat: (…) za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza
Ponadto korzystający ze środowiska podlega odpowiedzialności karnej na podstawie art. 351 ust. 1 POŚ, według którego za eksploatację instalacji z naruszeniem pozwolenia WIOŚ może dać mandat 500-1000 zł ([2], art. 96 § 1 [3], art. 9 § 1 [4]) lub skierować sprawę do sądu, który może wymierzyć karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości od 20 do
5 000 zł (art. 24 § 1 [4]).
Uwaga. W pytaniu jest informacja, że w pozwoleniu są „ograniczone czasy pracy poszczególnych urządzeń”. Moim zdaniem przekroczenie tego czasu jest istotnym naruszeniem pozwolenia tylko wtedy, gdy czas pracy został określony we wniosku o pozwolenie jako (art. 184 ust. 2 pkt 17a POŚ):
17a) deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji
i w pozwoleniu określony został jako (art. 188 ust. 2 pkt 4 lit. b POŚ):
4) jeżeli ma to wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska: (…)
b) dopuszczalny łączny czas dalszej eksploatacji instalacji oraz sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji.
Takie ograniczenie czasu może być np. konieczne w przypadku kotła, dla którego standardy emisyjne określone są wg § 9 [5], gdy czas jego użytkowania w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. nie przekroczy 20.000 godzin.
W innych przypadkach określenie czasu pracy urządzeń jest taką samą informacją jak każdy inny parametr instalacji. Nigdzie jednak nie jest doprecyzowane, co jest, a co nie jest naruszeniem warunków pozwolenia i różnie jest to rozumiane. Na pewno warunkami pozwolenia są dopuszczalne emisje chwilowe (godzinowe) i roczne. W związku z tym, że czas pracy urządzeń w ciągu roku ma bezpośrednio wpływ na wielkość rocznej emisji, ważne jest, aby to dopuszczalna emisja określona w pozwoleniu nie została przekroczona. Pamiętać przy tym należy, że można spodziewać się ww. kary, gdy w wysokości większej, niż jest dopuszczalna w pozwoleniu, zostanie podana roczna emisja w:
- wykazach „opłatowych” za dwa półrocza wg art. 286 ust. 1 POŚ,
- rocznym sprawozdaniu PRTR wg art. 236b ust. 1 POŚ,
- rocznym raporcie do KOBiZE wg art. 7 ust. 1 USZE.
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (POŚ) – Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150, ze zm. – art. 236b, 276, 285, 286, 292, 298.1.1, 301, 302, 303, 309.1, 351
[2] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 września 2002 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Ochrony Środowiska uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego – Dz. U. Nr 151/2002 r., poz. 1253, ze zm.
[3] Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia – Dz. U. Nr 133/2008 r. poz. 848, ze zm. – art. 96
[4] Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń – Dz. U. Nr 46/2010 r., poz. 275, ze zm. – art. 9, 24
[5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji – Dz. U. Nr 260/2005 r., poz. 2181, ze zm.
[6] Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (USZE) – Dz. U. Nr 130/2009 r., poz. 1070, ze zm. – art. 7
Tematy powiązane
Grzywny – nowe wykroczenia karane przez WIOŚ mandatem
Opłata podwyższona za korzystanie ze środowiska za emisję substancji do powietrza
Kiedy złożyć pierwszy raport do KOBiZE?
Temat dnia | 2 komentarze »
Tagi: czas, emisja, gazy, kary, opłata, podwyższona, powietrze, pozwolenie, pyły
Zachodzi jednak pewna trudność wymierzeniu kary pieniężnej na podstawie dokumentów innych niż wyniki pomiarów. Przekroczenie stwierdza się na podstawie pomiarów lub innych środków dowodowych. System kar wprowadza zasadę ustalania w pierwszej kolejności kary biegnącej, a następnie kary za okres trwania przekroczenia w roku kalendarzowym. Ustalenie kary biegnącej od jakiegoś terminu nie wydaje się możliwe ze względów formalnych. Nie oznacza to, że podmiot nie może ponieść inne sankcje, jak na przykład cofnięcie pozwolenia, wstrzrmanie użytkowania instalacji, mandat, upomnienie z egzekucją administracyjną i grzywnami w celu przymuszenia do zaniechania naruszeń warunków pozwolenia. Rozważy można również zastosowanie sankcji w trybie art 362 ustawy POŚ.
Uchwała NSA z 2011.12.12 – II OPS 2/11 – Nie jest wymagana opłata podwyższona za okres, w którym z przyczyn leżących po stronie organu, upłynął już termin ważności dotychczasowego pozwolenia (ale właściwy organ nie stwierdził jeszcze jego wygaśnięcia), a nowe pozwolenie nie zostało jeszcze wydane.